VREEMDE VONDSTEN - Rubriek met bijdragen van Theo van Herwijnen*)
ARCHIEF 2005 - overige jaren: 2008 - 2007 - 2006 - 2004 - 2003 - 2002 - 2001
In het archief treft u alle eerder in deze rubriek geplaatste vondsten aan en de reacties van lezers van deze rubriek. Hieronder de oude vondsten van het jaar 2005.
2005-52: Hij heet(te) Kasper ...
Gelukkig kan er een aanwijzing zijn in kerkelijke registers als kinderen buiten het huwelijk zijn verwekt. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Gedoopt 27 Junij 1779
Kasper onegte zoon van Adriaantje Rolaff welke zij dus heeft laten noemen na zekere Kasper den boereknegt dien zij voor vader van het kind heeft opgegeven zeggende zijn van of toenaam niet te weetenBron: DTB-5 Hooge- en Lage Zwaluwe, Nederduits-Gereformeerde doopboek
2005-51: Religie-switch
In verband met de storing vorige week dit keer twee vondsten, van vorige en deze week. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
14 Maart 1706 is door mijn gedoopt in de kerck Salomo Simonszoon van Deventer out 29 jaaren van Joodtse ouders selfs besneden en joode geweest nadat door mij en geruijmen tijt in de christelijke gereformeerde religie onderwesen op den 11 deser maand Maart in presentie van de ouderlingen David Kroes en Capar van Drieberge het joodtsche ongelooff verworpen en zijn belijdenisse van de geref. christ. religie hadde gedaan op sijn versoek genaamt Salomon Christianus. Als getuijge Hend Goris van Baal.
Bron: DTB-24 Oosterhout, Nederduits-Gereformeerde doopboek
----------------------
2005-50: Graven in het verleden
Bij het graven in de Aa nabij Den Bosch is een zeer schoone middeleeuwsche dolk gevonden, eene zogenaamde misericorde, naar het schijnt van Italiaansch maaksel; het lemmet is in afwisselende stokken verguld en zwart, vol sieraden gegraveerd en voorzien van geslachtswapens en Latijnsche en Fransche spreuken, uit 't welk blijkt dat dit prachtige wapen eenmaal het eigendom was van een groot personage.Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, donderdag 13 mei 1880
2005-49: Razernij
Te diep in het glaasje kijken kan fatale gevolgen hebben. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Te Arnhem heeft een man die reeds 74 Pinksterfeesten had bijgewoond ditmaal zich zoodanig bedronken dat hij in een vlaag van razernij zich den hals poogde af te zagen. Hij kreeg twee diepe wonden, die den man 's anderendaags den dood bezorgden.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 23 mei 1880
2005-48: Reijsende vrouw
We hebben nogal eens te maken met voorouders die niet altijd een vaste woonplaats hebben. Wie dit nu was in deze doopinschrijving ...? Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
gedoopt 2 Februari 1710
Bartholomeus, soon van eene behoeftige reijsende vrouw, komende uijt de Spaansche Nederlanden, daar haar man in de krijgsdienst gestorven was en zijnde sij hier in 't kinderbed bevallenBron: DTB Raamsdonk, Nederduits-Gereformeerd doop- en trouwboek 1691-1727
2005-47: Handig
Handig detail in de doopinschrijving voor als je genealogisch onderzoek doet.... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
gedoopt 16 December 1714
Rochus soon van Adriaantje Aartse Conings, welken sij verklaart heeft bij haar swager Rochus van Seters, woonende op de Swaluwe, gewonnen te hebbenBron: DTB Raamsdonk, Nederduits-Gereformeerd doop- en trouwboek 1691-1727
2005-46: Late doop
Waarom ze niet gedoopt was weten we niet, maar in 1758 kwam het er van. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 19 Maart 1758 sondagvoormiddag is alhier gedoopt een dogter van 22 a 23 jaren, geboren te Middelharnis met den naam van Pietertje, waarvan de vader is geweest Pieter Visser en de moeder Susanna Teunis Baker, gewoont hebbende op Middelharnis; nadat alvorens gebleken was uyt eene attestatie van Ds. Slijpe, predikant aldaar, dat sij in hare kintsheit niet was gedoopt geweest.
Bron: DTB-10 Terheijden, Nederduits-Gereformeerd doopboek
2005-45: Getuige met levenservaring
Zoveel levenservaring treffen we niet vaak aan bij een getuige .... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Als eene zeldzaamheid kan worden gemeld, dat bij een huwelijksvoltrekking te Numansdorp als getuige optrad een honderdjarige. Hij heet Pieter de Lange
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 2 mei 1880
2005-44: Gezellig?
Het kan bijna niet anders dan dat de leden van dit gezin het gezellig met elkaar hebben gehad! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
De echtelieden R. te Berlicum, hebben het genoegen al hun 9 kinderen nog in de ouderlijke woning om zich heen te zien. Op zichzelf zou men zeggen is dit niet zeldzaam genoeg om het te vermelden. Die beschouwing verandert echter eenigszins als men verneemt, dat de twee meisjes 74 en 73 jaren oud zijn en de zeven jongens 70 a 56 jaren.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 13 juni 1880
Een andere krant vermeldt dezelfde unieke gebeurtenis :
Als eene bijzonderheid meldt men uit Berlicum (Friesland) dat de echtelieden Th. Runia en S. Peterson aldaar met de 9 kinderen die uit hun huwelijk geboren zijn ofschoon het jongste reeds 56 jaren is, nog in een huis samenwonen nl. Trijntje geboren 23 Maart 1806, Pietje 9 Sept. 1807, Jan 20 Maart 1810, Kornelis 24 Dec. 1811, Pieter 24 Juni 1814, Tjeerd 19 Sept. 1816, Klaas 8 Sept. 1818, Douwe 12 Nov. 1822 en Sjoerd, 14 Juni 1824; de oudste hunner kinderen is dus 74 en de jongste 56 jaar. Bij de geboorte van den laatste, den zevenden zoon, heeft Z.M. den Koning hun een cadeau van f 35 gezonden.Bron: Provinciale Noord-Brabantsche 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 12 juni 1880
2005-43: Nootdoop
Kindersterfte was eeuwen geleden een normaal voorkomend verschijnsel, zodat de doop van een kind nog wel eens werd versneld. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 21e april 1659 aen huijse van Jan Hendriksen Struijck vulgo Broeren (mits de indispositie ende perijckel van sterven van het kindt) gedoopt het kindt van Jan Jansen Struijck de moeder Neelken Jans het kindt genaemt Lijsbeth tot peet was present Heijlken Adriaen Struijcken als ouderling was getuige Peter Pels
Bron: DTB-24 Oosterhout (NB), Nederduits-Gereformeerd doopboek
2005-42: Droefenis
Droefenis dit keer. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Zeven der oudste inwoners van Made en Drimmelen zijn in eenige dagen overleden en wel in den leeftijd van 95, 88, 87, 86, 85, 83 en 75 jaren.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, donderdag 15 januari 1880
2005-41: Feest op Schier
Een beeldend beschreven aanleiding voor een feest. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Uit Schiermonnikoog meldt men:
Op 6 Augustus a.s. zal eene bewoneres van dit eiland den leeftijd van 100 jaar bereikt hebben. Is het in sommige gevallen een geluk, eene eeuw op dit wereldrond te blijven rondzien, van hoeveel meer waarde zal dat leven geweest zijn voor Katharina Maria Koldewij, die nog in het bezit van al hare zintuigen, huiszittend werk verricht, en hare kinderen met wie zij samen leeft, verhalen uit hare jeugd kan doen, die een paar gewone menschenlevens geleden zijn. Een zestig jaar geleden verloor zij haren man J. Aaving en hertrouwde niet meer. Zulk eene gebeurtenis is op ons eiland eene zeldzaamheid. Dien dag is men bij ons van plan niet ongevierd voorbij te laten gaan. Nu reeds (worden) er voorbereidingen gemaakt, om die goede oude ziel eens recht blijde te maken.Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 25 juli 1880
2005-40: Vernoemen
Vernoemingenn zijn gewoon voor de genealoog. Een doop warbij de vernoeming wordt uitgelegd komt minder voor ... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 29 augustus 1802 is alhier gedoopt het kind, zijnde een zoon van den Heer Adriaan Ente en Mevrouw Sophia Adriana van Vechelen zijnde egtelieden en is genaamd Abraham Bernard zijnde aldus genaamd door Mevrouw Johanna Bernardina Benjamina de Bringues na wijlen haaren man de Weledele Gestrenge Heer Abraham Matthias Chombach en wijlen haar vader de Weledele Gestrenge Heer Bernard de Bringues zijnde hetzelve ten doop gepresenteerd door Mejuffrouw Johanna Catharina van Vechelen.
Bron: DTB-5 Baarle-Nassau, Nederduits-gereformeerd doopboek
2005-39: Feest
Tsja, dat is nog eens handig: gewoon samen één groot verjaarsfeest! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Een zeldzaam familiefeest werd gisteren te Dordrecht gevierd. Mevrouw de wed. B. met haar dochter, kleindochter en achterkleindochter verjaarden en vierden hare 83ste, 56ste, 26de en 7de verjaardagen, dus vier geslachten in de rechte line op een en dezelfde dagteekening.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, donderdag 26 februari 1880
2005-38: Gemengd huwelijk
Wat te doen bij een gereformeerde doop en een -qua geloof- gemengd ouderpaar? Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 4e december 1659 gedoopt het dogterken van Jan Jasperts Hulstmans de moeder Yken Adriaensen Verrijt het kindt genoemt Elisabeth. Also de vader mennonist is doch de moeder gereformeert heeft de vader over den doop niet present geweest maer de broeder van de moeder als getuijge daer over gestaen genaemt Willem Adriaensen Verrijt ende Cornelia Jansen Vermeulen de nicht van de moeder alsmede present Cornelis Marenissen ouderling en Mr. Jan van Looveren diaken.
Bron: DTB-24 Oosterhout (NB), Nederduits-Gereformeerd doopboek
2005-37: Friese verwikkelingen bij een huwelijk
Familiebanden maken dit huwelijk bijzonder. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Door den burgemeester van Franekeradeel is een zeker zeldzaam huwelijk voltrokken. De bruidegom was oom van de bruid en had als zoodanig de toestemming van de Koning moeten vragen en verkregen. Maar de oom was tevens voogd over de bruid, en daardoor deed zich het zeldzaam geval voor, dat de bruid aan den bruidegom verlof moest vragen om met hem te mogen trouwen.
Bron: Tilburgsche Courant, zondag 11 april 1890
2005-36: Mens en dier
Mens en dier kunnen een sterke band hebben. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Te Langweer overleed dezer dagen mej. de wed. P.P.J. Haar hondje week niet van de kist en is thans den hongerdood gestorven.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 2 mei 1890
2005-35: Ver van huis
Dat geboorte en doop niet in dezeflde plaats worden gevonden is niet bijzonder. Wel, dat beide plaatsen erg ver uiteen liggen. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 26 april 1801 een kind gedoopt hetwelk geboren was te Montpellier gelegen in de France Republiek den 30 juni 1795 waar van de vader is geweest Lois Berail en waarvan de moeder nog is Sophie Bles echtelieden het kind is genaamd Corneille Hipolithe.
[een kopie van de geboorteakte is als bewijs toegevoegd]Bron: DTB-3 Chaam (NB), Nederduits-Gereformeerd doopboek
2005-34: Ruilhandel
Ruilhandel, waarom niet. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Onder de zonderlinge koopmanschappen zal wel de handel gerekend moeten worden die te St. Johannesga is aangegaan. Daar heeft iemand nl. paard en wagen verkocht aan een borstelmaker voor 500 borstels.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 25 april 1880
2005-33: Toeval?
Om een of andere reden zijn we dol op het vinden van allerhande relaties tussen gebeurtenissen; de een hecht er waarde aan, de ander helemaal niet. Toch blijft het aardig! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Vrijdag zijn te Kolderveen twee bejaarde echtelieden ter aarde besteld, die in 1798 twee dagen na elkander geboren, nu ook twee dagen na elkander overleden zijn.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, donderdag 4 maart 1880
2005-32: Zo moeder, zo zoon
Een combinatie waar je niet zo gauw bij stil zou staan. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Als merkwaardig en zeldzaam verdient vermelding dat voor eenige dagen in het Nederlandsch-Israelietische oude mannen- en vrouwenhuis te Amsterdam is opgenomen een 70-jarig man, wiens ruim 90-jarige moeder in hetzelfde gesticht verpleegd wordt. Machiel Haringman zal dus den laatsten tijd zijns levens doorbrengen onder een dak met haar, die hem als kind koesterde en verzorgde. Vierendertig jaar geleden deed zich hetzelfde geval in genoemd gesticht van liefdadigheid voor; toen was de moeder, de weduwe Gosler, meer dan eene eeuw oud, bij het opnemen van haren grijzen zoon als medeverpleegde tegenwoordig.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 5 september 1880
2005-31: Vals geld
Gebrek aan humor kon deze valsemunter in elk geval niet worden verweten .... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Te Purmerend is een valsche gulden in beslag genomen. Ook te Zutfen is een biljet geheel in den vorm van een echt bankbiljet, doch waarop vermeld: de "Nederlandsche Bank betaalt aan toonder 40 sigaren", uitgegeven en in ontvangst genomen.
Bron: Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, donderdag 19 augustus 1880
2005-30: Nooddoop van David
Kerkelijke inschrijvingen geven soms de nodige details. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
6 december 1710 gedoopt aan 't huijs van grootvader en grootmoeder omdat 't kind sieck en de moeder met al de vrienden paaps waren op 't instantelijk versoek van de vader in praesentie van de ouderlingen de heren Adriaan van Gilse en Michiel van Baal het kind daar vader van is Rutgart Jakson, Engelsman en moeder Elisabeth Jansse de Mooij eghteluijden genaamt David en is door de vader selfs ten doop gehouden.
Bron: DTB-24 Oosterhout (NB), Nederduits-Gereformeerd doopboek
2005-29: Wetenswaardigheid
Ook dit was nieuws ... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
De leden der Vereeniging voor Lijkverbranding smelten langzamerhand weg als sneeuw voor de zon. Op 1 Januari 1879 waren er 1100 en op 31 Dec. nog maar 950.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 29 februari 1880
2005-28: Humor bij volkstelling
Tsja, wat moet hier nog over worden gezegd .... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Een landbouwer in de nabijheid van Venloo heeft het biljet voor de volkstelling ingevuld, in de kolom geslacht "een varken".
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 18 januari 1880
2005-27: Getuige
Konden we in onlangs in onze kranten lezen dat het aantal honderjarigen duidelijk aan het toenemen is, 125 jaar geleden was het nog zeldzamer dan nu. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Als eene zeldzaamheid kan worden gemeld, dat bij een huwelijksvoltrekking te Numansdorp als getuige optrad een honderdjarige. Hij heet Pieter de Lange.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 2 mei 1880
2005-26: Dooi
Het zal je voorouder maar zijn die deel uitmaakt van dit gezin op Marken, aardig om de familiehistorie mee aan te kleden! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
De plotseling ingevallen dooi heeft zich op het eiland Marken reeds doen gelden. Het huis van den lichtwachter C. Jansz is door ijsschuiving totaal verbrijzeld. De lichttoren is gelukkig gespaard gebleven. De menschen in het woonhuis aanwezig, zijn met levensgevaar gered, terwijl huisraad enz. verloren is.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 4 januari 1880
2005-25: Communie en dood
Weer eens een samenloop van omstandigheden die ertoe leidde dat een artikel verscheenen we zullen maar aannemen dat alles werkelijk te maken heeft met diezelfde dag .... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
ROERMOND 17 Maart. Hoe een schoon feest, dat gewoonlijk slechts aangename en zoete herinneringen achterlaat, ook nog wel eens door treurige voorvallen, die algemeene sensatie verwekken in de gemeente, waar zij geschieden, kan verstoord worden, bleek te dezer stede ter gelegenheid van de Eerste Communie der kinderen, die Passie-Zondag jl. alhier heeft plaats gehad. Onder de talrijke lieve kleinen, die voor het eerst het Brood der Engelen zouden nuttigen, verscheen een dochtertje in diepen rouw gedompeld. Ieder die het kind zag en kende werd tot tranen bewogen uit medelijden met het weesje, dat pas zijn vader had verloren. Nog daags te voren had men het lijk van dien goeden man een braaf opzichter aan den Grand Central, van Roermond per spoor naar Charleroi, zijne geboorteplaats, overgebracht, om het daar ter aarde te bestellen. Een tweede vader geleidde, dienzelfden ochtend van Passie-Zondag, zijn dochtertje, 't welk ook tot het getal der eerstcommunicanten behoorde, ter kerk en is van dat oogenblik af spoorloos verdwenen. Tot nu toe weet men nog niet, waar hij gebleven is. Een derden vader zag dien dag zijn oudsten dochtertje voor den eersten keer tot de Tafel des Heeren naderen en tevens een zijner kinderen naar het graf dragen. Een der eerstcommunicanten moest onmiddellijk bij zijn tehuiskomst uit de kerk de diepbedroefde getuige wezen van de bediening zijner moeder, wier ziekte zoozeer had toegenomen, dat men het dringend noodig achtte haar met de laatste HH. Sacramenten te voorzien.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 21 maart 1880
2005-24: Gekke Koos
Rotterdamse wetenswaardigheden dit keer. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
"Gekke Koos" is dood; zij is gestorven zooals men verwachtte. Gisterenochtend vond men haar dood op den Oostsingel(?) op den stoep van het Ziekenhuis. Ieder Rotterdammer kende zeker "gekke Koos". Sedert jaren had zij vermoedelijk geen andere woonplaats dan de straat, want hier vond men haar des nachts zoowel als des daags. Men zag haar overal, in de stad en in de omstreken, maar zij scheen eenige geliefkoosde plaatsen te hebben, als Delftsche Vaart, Schiekade, Bergweg enz. Was zij krankzinnig? Hare glazige oogen, zonderlinge taal, vreemde levenswijze deden het vermoeden, maar soms kon zij de jongens die haar plaagden, zoo geducht terechtzetten, dat men haar verstand toeschrijven moest. Altijd droeg zij aan iederen arm een enorm pak, dat alle mogelijke en onmogelijke dingen scheen te bevatten. Verraste men haar aan den Bergweg, dan kwamen uit het pak een keteltje met koffie en een aantal boterhammen te voorschijn, of lag zij in de sloot lappen te spoelen, die, na op een heg gedroogd te zijn, weder in de pakken geborgen werden. Zij deed niemand leed, maar had veel van de straatjongens te lijden. Soms zat zij in hare eenzaamheid bitter te schreien, en bij harde vorst zoowel als bij gloeiende hitte zat zij met haare hoogroode wangen bewegingloos op een stoep. Had men haar eenmaal een aalmoes gegeven, dan maakte zij het lastig. Wie haar een boterham of iets dergelijks gaf kreeg stellig den volgenden dag op hetzelfde uur weder een bezoek van haar; gaf men haar dan niet weder een boterham, dan werd men op de uitgezochtste taal, waarin zij onuitputtelijk was, onthaald. Zij schijnt een zeer bewogen leven te hebben gehad; de bijzonderheden uit hare vroegere jaren wekken medelijden, maar ook andere gevoelens op (Maasbode).
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 1 februari 1880
2005-23: Geeuwhonger
Een berichtje over armoede. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Donderdagnamiddag werd aan den dijk te Fijenoord een man gevonden, die geeuwhonger had. Hij werd door eenige mannen opgenomen en van brood voorzien, dat hij als het ware verslond. Eenigen tijd daarna, toen hij gegeten en gedronken had, kwam hij tot bedaren, en verklaarde in geen 2 dagen iets gegeten te hebben; dat eergevoel hem van vragen had teruggehouden; dat hij te Overschie te huis behoorde en eene vrouw met 4 kinderen had. Door eenige menschlievende personen werd hem nog eenig geld gegeven, waarna de man zeide huiswaarts te zullen gaan.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 22 februari 1880
2005-22: Trouwe dienst (2)
Nu zelfs driekwart eeuw in functie! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
In den Auvergnepolder onder de gemeente Halsteren bij Bergen op Zoom vierde zekere Marinus Stok oud 84 jaren deze week den dag waarop hij voor 75 jaren in dienst trad als koewachter op de hofstede "Jagersrust". De trouwe dienstknecht en brave grijsaard verricht nog iederen dag zijn veldarbeid in dienst van den landbouwer Dekkers, die thans de hofstede bewoont.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, zondag 9 mei 1880
2005-21: Trouwe dienst
Een kwestie van 'lifetime-employement'. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Te Zwolle is eene dienstbode overleden, die gedurende 67 achtereenvolgende jaren bij de familie Van Deventer aldaar had gewoond. De naam der dienstbode is Maria Brison.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Dagblad van het Zuiden, donderdag 6 mei 1880
2005-20: Verkeerd begraven ...
Een macabere vergissing bij begrafenissen. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Laatsl. Maandag heeft in 't gasthuis te 's-Bosch een zonderlinge vergissing plaats gehad. Dien morgen moesten twee lijken begraven worden; te 8 uren dat van een twintigjarig jongeling uit Orthen en ten 9 ure dat eener oude vrouw; het eerste zooals men dat noemt "van den arme", 't laatste "op eigen kosten". Toen te 9 uren de bloedverwanten en vrienden der oude vrouw aan 't gasthuis vereenigd waren, deed de lijkbezorger de gebruikelijke vraag hooren: "is er nog iemand, die 't lijk van de overledene wenscht te zien?". Op 't bevestigende antwoord, stapte men diep bewogen naar het doodenhuisje, waar de lijkkist stond, 't deksel werd afgelicht en o schrik daar lag ... de jongeling in plaats van 't goede oudje, dat bij vergissing reeds te 8 uren "van den arme" begraven was! Groot was de ontsteltenis en goede raad duur! De bloedverwanten verkozen natuurlijk niet met hun mooien lijkwagen en hunne rijtuigen
't vreemde lijk de laatste eer te bewijzen; er moest echter iets worden gedaan en toen besloot men 't lijk van den jongeling naar Orthen te vervoeren en tegelijk dat der oude vrouw op te graven en terug te halen om vervolgens uit de woning der nabestaanden, gelegen op de Breede Haven, de plechtige begrafenis te doen plaats hebben. Ende zoo geschiede het!Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 14 maart 1880
2005-19: Nabestaanden
In Geffen noteerde men blijkbaar wel vaker gegevens over de nabestaanden van een overledene, nu worden broers en zusen genoemd. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 1 februarij 1657 is gestorven Wolter Ghijsberts van Heumen, ende heeft naergelaten vier gebroeders met twee susteren te weten Reijnier, Nicolaes, Johan ende Cornelis Ghijsberts van Heumen, Mariken ende Elisabeth.
Bron: DTB-8 Geffen
2005-18: Zo moeder, zo dochter!?
Een curieus voorval is dit bericht met recht te noemen. Wie weet er meer van dit voorval in Herveld? Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Te Herveld heeft zich een curieus geval voorgedaan. Eene weduwe, sedert 18 December des vorigen jaars ondertrouwd met een jonkman, met wien zij reeds door den echt vereenigd zoude zijn, indien slechts de wettelijke termijn sedert het overlijden van haren vroegeren echtgenoot ware verloopen, heeft thans op verzoek van haren aanstaande erin toegestemd dat deze in plaats van met haar, met hare dochter zal trouwen.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant, zondag 18 januari 1880
2005-17: Opa en kleinkinderen
Handig kan dat zijn, zo'n overlijdensinschrijving waar meteen maar even de vier dan nog levende kleinkinderen worden genoemd. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 3 februarij 1657 is gestorven Andries Anthonissen van Mugheuvell ende heeft naergelaten vier kintskinderen te weten Anneke, Nieske, Jenneken ende Anthonis Claessen van Leuken
Bron: DTB-8 Geffen
2005-16: Komen en gaan
Een simpele melding maar met welk verhaal erachter? Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
De Pers
De pas opgerichte "Volkscourant" te Maastricht is heden voor de laatste maal verschenen. In een afscheidsartikel bericht de redactie dat het onverwachte onttrekken van bedrijfskapitaal aan de zaak de verdere uitgave van het blad onmogelijk heeft gemaakt.Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Tilburgs Dagblad, vrijdag 23 december 1904
2005-15: Foutjes
Met inschrijvingen in de registers van de burgerlijke stand ging er wel eens wat mis, vooral in de beginjaren. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Jonkheer Charles Pierre Baron de Senarclens de Grancy, zonder beroep, wonende op het kasteel Haanwijk onder Sint-Michielsgestel, dient in 1842 een request in bij de arrondissementsrechtbank van 's-Hertogenbosch, strekkende tot wijziging van zijn geboorteakte ingeschreven in de geboorteregisters van 's-Hertogenbosch op 1 december 1815. Er staan maar liefst drie fouten in. In de akte staat dat zijn vader Onno Adolph Marc Wilhem Baron de Senarclens de Grancy op 1 december 1815 aangifte heeft gedaan van de geboorte van zijn zoon, geboren op de 31e dezer maand (!), geboren uit zijn huwelijk met Frederica Wilhelmmina Baronnes van der Duijn. De requestrant verzoekt drie wijzigingen aan te brengen in de akte:
1 zijn geboortedatum is niet 31 december 1815, maar 30 november 1815
2 de vierde voornaam van zijn vader is niet Wilhem maar Willem
3 de tweede voornaam van zijn moeder is niet Wilhelmmina maar Wilhelmina
De rechtbank besluit in haar vonnis van 8 april 1842 tot wijziging van de geboorteakte.Bron: Brabants Historisch Informatie Centrum (BHIC), Archief Arrondissementsrechtbank 's-Hertogenbosch 1838-1929, toegangsnummer 24, inv.nr. 1144, 8 april 1842
2005-14: Postuum geboren
Een klein puzzeltje met een achternaam. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Op 9 maart 1815 werd te Boxtel geboren: Cornelis, zoon van Lucia Roeters, weduwe van Cornelis Vugts. Er staat niet vermeld, wanneer Cornelis sr. is overleden, hetgeen het dus moeilijk maakt de achternaam van het kind vast te stellen.
Op 15 februari 1840 trouwde te Boxtel (akte 4):
Cornelis Vugts, arbeider, geboren Boxtel 9 maart 1815, zoon van Cornelis en van Lucia Roeters beiden overleden, met Maria de Croon, gedoopt Oirschot 15 juni 1806.
Deze akte suggereert dat Cornelis' vader binnen 9 maanden voor zijn geboorte is overleden. Hij heeft nl. de achternaam Vugts.
De huwelijksbijlagen vermelden echter, dat op 16 maart 1816 te Boxtel is overleden: Lucia Roeters, weduwe van Cornelis Vugts, moeder van de bruidegom en dat op 6 maart 1811 te Boxtel is overleden: Cornelis Vugts, vader van de bruidegom. De vader is dus vier jaar voor de geboorte van zijn zoon overleden. Tegenwoordig zou dat mogelijk kunnen zijn, maar in 1815 zeker niet.
In de overlijdensakte van Cornelis wordt overigens slechts vermeld, dat is overleden Cornelis Vugts, zonder vermelding van leeftijd, burgerlijke staat en geboorteplaats.Bron: registers burgerlijke stand
2005-13: Antiek
Een antiek exemplaar ging van hand tot hand. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
EINDHOVEN. 14 December. Op de heden alhier gehouden openbare verkooping van boeken en tijdschriften, behoorende tot de nalatenschap van mej. Th. Smits van Oijen werd verkocht een boekje: "De tafel van den kersten ghelove", met geillustreerde geteekende plaatjes in goud, van het jaar 1404, in lederen band, voor f 730.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Tilburgsch Dagblad, vrijdag 16 december 1904
2005-12: Kind op bestelling
Ja, u leest het goed: kind op bestelling ... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Op 14 april 1772 is op de Kerckhoff begraven:
het kind met name genaamt Mareijdje hetwelk alhier in Liempde besteldt was bij Roeloff van den Hurck van off door de Arm-meesters van Stompwijck zijnde een plaats ofte dorp geleegen omtrent de stadt LeijdenBron: DTB-7 Liempde
2005-11: Kevelaer
Dit pelgrimsoord heeft soms erg trouwe bezoekers! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Als een zeldzaamheid kunnen wij melden, dat de bijna negenentachtigjarige wed. Thijssen te Lottum dezer dagen nog naar Kevelaer is geweest. Tot Walbeck, circa twee uur gaans, werd de weg heen en terug te voet afgelegd, van daaruit nam ze de tram. Bovendien dient vermeld te worden, dat dit het vijfenzeventigste jaar achtereenvolgens is, dat genoemde vrouw dat pelgrimsoord bezocht.
Bron: Tilburgsche Courant, donderdag 20 oktober 1904
2005-10: Familiedrama
Een klein bericht met een heel verhaal. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Zondag werd te Loosduinen een kind begraven van ongeveer een maand oud. Voor een paar weken werd een tweejarig broertje door de stoomtram vermorzeld. Acht dagen later zat de vader 's nachts met een broodmes zijn vrouw achterna, die toen het kleine wicht op den arm droeg en door de nachtpolitie ontzet werd. Dit kindje werd nu Maandag door dezen vader naar het kerkhof gebracht.
Bron: Tilburgsche Courant, zondag 16 oktober 1904
2005-9: Geboortes door heel het land
Een verrassende hoeveelheid mensen in een woonwagen. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
In een woonwagen te 's-Hertogenbosch woonde het volgende gezin:
Petrus Johannes Gelton, geboren Grave 14 december 1872, zijn echtgenote Johanna Sophia van Veen, geboren Groenlo 21 november 1874, en hun zes kinderen:
a) Petrus Paulus Gelton, geboren Vught 2 april 1894
b) Antonetta Johanna Gelton, geboren Vught 6 augustus 1898
c) Jan Hendrik Gelton, geboren Dordrecht 15 juni 1901
d) Geertruida Albertina Gelton, geboren Rotterdam 15 augustus 1904
e) Maria Johanna Gelton, geboren Echteld 9 oktober 1909
f) Petronella Lucia Gelton, geboren Oegstgeest 7 september 1913Verder woonden er in deze woonwagen liefst veertien kinderen van drie van de vier dochters van Petrus Johannes Gelton, die allen net zoals de moeders de naam Gelton droegen:
kinderen van Antonetta Johanna Gelton voornoemd:
1 Jan, geboren Nunspeet 30 december 1919
2 Aaltje, geboren Harderwijk 26 november 1921
3 Pierre Jean, geboren Hilversum 30 augustus 1923
4 Johanna Maria, geboren Elburg 15 juli 1926
5 Margretha, geboren Barneveld 8 januari 1929
6 Christina, geboren Putten (Gld) 22 september 1932
kinderen van Geertruida Albertina Gelton voornoemd:
7 Rika, geboren Nunspeet 4 maart 1923
8 Willem, geboren Veenendaal 23 augustus 1924
9 Aaltje, geboren Genemuiden 5 juli 1926
10 Johanna Gesina, geboren Kampen 13 december 1927
11 Jan, geboren Kampen 31 maart 1929
kinderen van Maria Johanna Gelton voornoemd:
12 Hendrik, geboren Vriezenveen 24 september 1926
13 Johanna Sophia, geboren Almelo 15 maart 1928
14 Siena Johanna, geboren Oldenzaal 24 maart 1930Bron: Gezinskaarten 's-Hertogenbosch 1920-1936, serie I, fiche 056
2005-8: Vrijheid van meningsuiting
In Nederland is het thema van vrije meningsuiting de laatste jaren nogal eens een thema. Wellicht teleurstellend, maar het thema is van alle jaren .... Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Waalwijk. Naar wij uit goede bron vernemen hebben de heeren socialisten wederom pogingen aangewend om een zaal te krijgen, waarin zij dan komen spreken. Bij den heer O. hebben zij zelfs f 75 geboden voor twee uur, en nog wel vooruit betalen. De kasteleins leenen hun zaal echter niet aan die heeren woordverkoopers al betalen zij nog zoo veel.
Bron: Tilburgsche Courant, donderdag 1 december 1904
2005-7: Adam
Nog en doopinschrijving met aardige aanvullende informatie. De eerste vondeling ter plaatse? Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Gedoopt 1 Juli 1742 een vondeling waarover als getuijgen stonden den weled. Heer Corn. Cornkoper van den Houten in qualiteit als officier benevens twee schepenen.
De naam is Adam Adamse.Bron: DTB-12 Etten-Leur
2005-6: Extra informatie
Een doopinschrijving met aardige aanvullende informatie. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
19 September 1762 gedoopt
't kint van Aartje van Dijk in overspel geteelt, hebbende tot vader benaamt Willem Donkense Hoeven sijnde deze vrouw over de ses jaren van haare man Dirk Leening genaamd verlaten geweest, dog niet geregtelijk van deselve gescheijden en is genaamt GeertruijBron: DTB-1 Almkerk
2005-5: Wegpiraterij
Een overduidelijk voorbeeld van wegpiraterij! Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Op 2 juni 1927 werd voor het kantongerecht Oss gedagvaard: Martinus Nijhoff, 33 jaren, van beroep journalist, geboren te 's-Gravenhage 20 april 1894, zonder bekende woon- of verblijfplaats (hij is niet zelf aanwezig).
Hij wordt ervan beschuldigd te Grave als bestuurder van een motorrijtuig binnen de bebouwde kom der gemeente te hebben gereden met grootere snelheid dan 15 km per uur. Dat komt hem te staan op een geldboete van 10 gulden en bij in gebreke blijven een hechtenis van 5 dagen.Bron: Brabants Archief, Archief Kantongerecht Oss 1838-1933, toegangsnummer 29, inv.nr. 88, rolnr. 672
2005-4: Grafschennis
Dit korte bericht spreekt voor zich. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
SPRANG 27 Oct. Toen de doodgraver eergisteren op het kerkhof alhier een graf moest gaan spaden, bemerkte hij, dat er een grafschennis had plaatsgehad. Het graf van mej. R., voor een viertal weken hier overleden, was in zijn geheel bedekt met paardenmest, terwijl de kransen, die erop lagen, stukgesneden waren. De zaak is in handen der politie.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Tilburgsch Dagblad, zaterdag 29 ktober 1904
2005-3: Dakloze
Het fenomeen dakloze of zwerver is van alle tijden, zo blijkt. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
MADE. Geruimen tijd geleden werd eene jonge maagd van ongeveer 50 jaar uit hare woning gezet, wegens niet betalen van achterstallige belasting. Toen ze eenigen tijd rondgezworven had, werd ze in het gesticht der Eerw. Zusters opgenomen, doch dit beviel haar niet en toen moest ze weer ronddoolen. Nu heeft ze zelf de handen aan het werk geslagen. Op hare weide heeft ze een menigte graszoden gestoken en daarvan eene primitieve woning gemaakt. Ze bestaat uit twee vertrekken, waarvan het een als huiskamer gebruikt wordt door de bewoonster en haar koe. Het andere dient als bergplaats van enkele gereedschappen. Voor den ingang, een opening zonder deur, brandt het vuurtje, dat haar dag en nacht moet beschermen tegen de koude. Een dak van stroo en riet beschermt haar tegen regen.
Bron: Nieuwe Tilburgsche Courant/Tilburgsch Dagblad, donderdag 3 november 1904
2005-2: Informatieve doop
Een voorbeeld van een zeer informatieve doopinschrijving. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 26 Julij (1780) is op Woensdag voormiddag even voor tien uuren privatim in de kerk door den Predikant Croon gedoopt een kind genaamd Elisabet Adriana (extra thorum nata d. 25 Julii 1780) waarvan de vader die zelvs tegenwoordig was bij den Doop is Godfried Ackerkoort corporaal onder het Regiment Orange Stad en Lande en Orange Drenthe in de Compagnie van den Oversten Gruis, de moeder Josina van der Linde en zijn mede opgegeven des kinds grootouders van vaderszijde Johannes Ackerkoort en Elisabeth Heis en van moederszijde Mijndert van der Linde en Adriana Slickoort. Doopgetuige eindelijk was Elisabet Eckelboom, nicht van 's kinds vader.
Bron: DTB-94 Breda
2005-1: Geweld
Groot en klein geweld is van alle tijden. Zomaar een aantekening in een begraafboek. Heeft u een vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.
Den 15 januarij 1658 is begraven Goyaert soone Guilliam Eijmberts achtergelaeten sijn vader moeder ende drie gebroederen.
In marge is aangetekend: desen Goyaert Guilliams is met een stock dootgeslagenBron: DTB-8 Geffen
*) De verzameling 'Vreemde Vondsten' wordt gevoed door bijdragen van Theo van Herwijnen. Hij bezit een grote verzameling, die nog telkens wordt uitgebreid. Theo probeert zoveel mogelijk vreemde of afwijkende zaken uit archief en krant bijeen te brengen. Elke week zal een nieuwe vondst van hem hier te vinden zijn. Heeft u aanvullingen of opmerkingen dan stelt Theo het zeer op prijs om dat van u te horen. Stuur deze s.v.p. naar ons op voor Theo van Herwijnen en wij zorgen er voor dat uw bericht bij hem terechtkomt. Oude vondsten en de reacties hierop kunt u vinden in het Archief.