HERALDIEK

 

 

Hoe moet ik kwartierwapens interpreteren op rouwborden en grafstenen?

Dit vraagstuk doet zich voor als een wapen wordt geflankeerd door meerdere wapens. Het eigen wapen van de degene voor wie het rouwbord of de grafsteen is gemaakt, is meestal groter afgebeeld dan de overige wapens. Vaak -maar niet altijd!- wordt een bepaalde systematiek gehanteerd bij de opstelling van de wapens. Onderzoek moet altijd uitwijzen of en zo ja welke systematiek is gehanteerd.
Bij de onderstaande systemen staat de indeling van de kwartierstaat aan de basis. Het lijkt op de kwartierstaat qua vorm zoals ook bij het meest gebruikte systeem Kekulé, maar hier wordt op andere wijze geteld, omdat hier om het gebruik van het wapen gaat. Onderaan staat de 1ste generatie (probant), bovenaan de 5de generatie (betovergrootouders):

 

1 x 2 3 x 4 5 x 6 7 x 8 9 x 10 11 x 12 13 x 14 15 x 16








1         x        3 5         x        7 9         x       11 13        x       15




1                 x                 5 9                 x                13


1                                   x                                   9

1

 

De volgende schetsen geven aan welke systemen (soms met kleine afwijkingen ...) voor kunnen komen.

I - rangschikking waarbij mannen uit de bovenste rij van de kwartierstaat  voorafgaan aan de daarin voorkomende vrouwen:

A

1

  B

 9




5
13
1
5
3
11
3

hoofdwapen

 7
7

hoofdwapen

 15
2 6
2 10
4
8
6
14




4
12




8
16

 

II - rangschikking waarbij mannen en vrouwen uit de bovenste rij van de kwartierstaat om en om door elkaar zijn geplaatst:

C

1

  D

 9




3
11
1
5
2
10
2

hoofdwapen

 6
4

hoofdwapen

 12
3 7
5 13
4
8
7
15




6
14




8
16

 

III - rangschikking waarbij de kwartierwapens van de echtparen in horizontale of verticale richting bij elkaar zijn geplaatst:

E

1

  F

 9




2
10
1
2
3
11
3

hoofdwapen

 4
4

hoofdwapen

 12
5 6
5 13
7
8
6
14




7
15




8
16

Bron: J. Draak Jzn., Beknopte genealogische gids voor Nederland; woordenboekje, Utrecht, 1984

 

Welke kleuren komen voor in de heraldiek en hoe worden deze in zwart-wit weergegeven? [top]

In de heraldiek worden de begrippen kleur, metaal en bontwerk gebruikt (in het spraakgebruik worden kleur en metaal nog wel eens samengevat in de term 'kleur'). Van ouds kent men twee metalen en vier kleuren: goud en zilver, rood (keel), blauw (lazuur), zwart (sabel) en groen (sinopel). De kleur purper werd vroeger niet van rood onderscheiden; nu is dat wel het geval, maar het wordt in onze streken maar zelden gebruikt. Allerhande andere kleuren komen hier en daar wel voor en stammen vooral uit de tijd dat er weinig aandacht was voor de heraldische mores. De metalen goud en zilver worden wel weergegeven door geel en wit. Naast de metalen en kleuren kent de heraldiek ook nog het zogenaamde bontwerk: hermelijn en vair. Beiden bontwerken komen met variaties voor.
Zie voor het gebruik van heraldische kleuren met de computer: FAQ Onderzoek, het gebruik van de computer

Bij zwart-wit afbeeldingen worden de kleuren tegenwoordig weergegeven volgens de onderstaande internationaal aanvaarde systeem van arcering en tekening:

kleur-herald7.jpg (41305 bytes)

Uit: J. de Boo, Familiewapens, oud en nieuw; een inleiding tot de familieheraldiek, Den Haag 1982 (Centraal Bureau voor Genealogie)