VREEMDE VONDSTEN - Rubriek met bijdragen van Theo van Herwijnen*)

 

ARCHIEF 2003    -    overige jaren: 2008 - 2007 - 2006 - 2005 - 2004 - 2002 - 2001

 

In het archief treft u alle eerder in deze rubriek geplaatste vondsten aan en de reacties van lezers van deze rubriek. Hieronder de oude vondsten van het jaar 2003.

 

2003-52: Sterke verhalen?

Het kan natuurlijk waar zijn, maar lijkt zo onwaarschijnlijk. Wie kent dit echtpaar toevallig ...? Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Te Sidi-Bel-Abbes in Algerie is op 114-jarigen leeftijd overleden Mozes-Ben-Amour. Gedurende de Afrikaansche oorlogen was hij wapensmid van Abdel-Kader, dien hij op al zijn tochten vergezelde. Zijn vrouw, die nog in leven is, telt reeds 117 zomers.

Bron: SA Den Bosch, Het Huisgezin, donderdag 19 juni 1890

2003-51: Rekenopgave

Wederom is een hoeveelheid jaren de reden voor een bericht, maar dit keer mag de lezer zelf aan het rekenen slaan. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Dezer dagen vierde een tweelingzusterpaar te Almeloo zijn 84e verjaardag. Opmerkelijk was het, dat toen twee harer kennissen ze kwamen gelukwenschen die vier bijeenzijnde personen tezamen 331 jaren telden en alleen zich nog in 't bezit harer zintuigen mochten verheugen.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zondag 28 maart 1875

2003-50: Geen foto maar wel de burgemeester op bezoek?

Nog steeds zien we in de plaatselijke nieuwsbladen foto's verschijnen van burgemeesters die langgehuwden komen feliciteren. Of een bezoek ook heeft plaatsgevonden in onderstaand voorbeeld? Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


De heer P.A. Meeter oud-hoofdonderwijzer te Huizum en aldaar woonachtig mocht jl. Zondag met zijne eveneens hoog bejaarde echtgenoote het voorrecht genieten voor de 67e maal zijn trouwdag te herdenken. Wel een zeldzaam voorrecht.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 6 maart 1875

2003-49: Meer tweelingen

Zou het wennen, het krijgen van tweelingen? Wie kent dit gezin trouwens? Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Als iets bijzonders wordt gemeld, dat de vrouw van den landbouwer M.L. in de buurschap Velswijk onder Zelhem woonachtig voor de vierde maal achtereen van tweelingen is bevallen.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 23 maart 1875

2003-48: Ouderdom

Den Burg leek een plaats te zijn waar je een aardige kans had om oud te worden, zo lijkt het wel als we onderstaand artikel lezen. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Texel 22 Maart. Als een bijzonderheid verdient gemeld te worden dat binnen eenige dagen alhier achtereenvolgend overle­den zijn 9 personen meerendeels krachtige stamvaders, welke te zamen een ouderdom van 756 jaren, dat is gemiddeld 84 jaren ieder, bereikt hadden. Nog resten ons aan het dorp den Burg ruim 30 personen van boven de 80 jaren.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, donderdag 25 maart 1875

2003-47: Vroeggeboorte?

In dit artikel hebben we hoogstwaarschijnlijk met en vroeggeboorte te maken. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


ARNHEM 25 Mei. Hedennacht omstreeks twee ure beviel alhier op den Wijnberg (werf van den heer Coers) de vrouw van Johannes van Doorn, Helena Catharina van Ommeren van haar zevenden zoon, een allerliefst jongentje. Volkomen welgeschapen is het merkwaardig, omdat het zoo klein is want het is maar 28 cm lang, het hoofdje maar 5.57 cm, de beentjes zijn onder de knie maar 2 cm dik. Het kindje is gezond, leeft en de ouders hebben hoop het te zullen behouden.

N.B.: Deze geboorte blijkt in een drama te zijn omgeslagen, want Helena Catharina van Ommeren en haar zoontje Jacobus overleden beiden de volgende dag. Hun overlijden werd resp. op 26 en 27 mei aangegeven bij de burgerlijke stand te Arnhem [bron: GenLias]

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, donderdag 27 mei 1875

2003-46: Liefde voor het vak of gewoonte?

Tot enkele tientallen jaren geleden was het vrij gewoon als iemand een leven lang hetzelfde vak beoefende, zo ook in dit bericht. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


De oudste hoofdonderwijzer in Nederland is W.J. Coopmans te Broek in Doniawerstal. Hij is sedert 1813 hoofdonderwijzer. Zijn lichaamsgestel en geestvermogens zijn nog onverzwakt.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 19 juni 1875

2003-45: Ervaringsdeskundige

Oefening baart kunst dit keer. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Uit Nieuwerkerk meldt men aan de Arnh. Ct. De vrouw van den daglooner A. van Ruit beviel dezer dagen van 3 kinderen, 1 jongen en 2 meisjes. Obstetride hulp werd haar verleend door denzelfden geneesheer die op denzelfden datum 25 jaar geleden ook hare tante, vrouw Krijgsman, insgelijks van 3 kinderen verloste.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, donderdag 19 augustus 1875

2003-44: Kermiskind

Zonder toelichting .... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Als eene vermeldenswaardige zeldzaamheid mag voorzeker genoemd worden dat dezer dagen op de Goessche kermis in een kraam een gezonde jongen geboren is waarvan de vader 70 en de moeder 50 jaren telt.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 11 september 1875

2003-43: Al bijna een homo-huwelijk in 1875 ....

Tsja, een vervelende fout kan zomaar leiden tot uitstel van een huwelijk. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Te Hoogezand wilden een paar jongelieden in het huwelijk treden toen het bleek dat de bruid oud 21 jaren als kind van het mannelijk geslacht in het geboorteregister was geplaatst onder de voornaam van Geert in plaats van Geertje. De voltrekking van het huwelijk is voorloopig uitgesteld.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 13 juli 1875

2003-42: Niet zomaar 70 jaar getrouwd!

Weer eens een langdurig huwelijk, maar wel een bijzondere. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


ZEVENBERGEN 24 April. Mocht al een tweede voorbeeld bekend zijn dan behoort een 70-jarig huwelijksfeest tot de grootste zeldzaamheden. De Heer G. BAX alhier mocht met zijne tweede echtgenoot mejuffr. E. BIERT verleden Woensdag zulk een dag beleven. Beiden hebben den leeftijd van 91 jaren bereikt en zijn de hooge achting die hun steeds algemeen werd toegedragen ten volle waardig! Zij mochten zich al dien tijd in een zeldzamen voorspoed en bij hun 65-jarig feest nog in het bezit van 10 kinderen verblijden. Sedert dien tijd is hun een zoon en nog geen twee maanden geleden hunnne oudste dochter in den ouderdom van 71 jaren ontvallen. Van laatstgenoemde mochten zij echter nog haar gouden bruiloftsfeest beleven. Naar wij vernemen bedraagt het getal hunner kinderen, behuwd-, klein- en achterkleinkinderen, waaronder reeds volwassen, over de 100. Hoewel zijne echtgenoot in den laatsten tijd in krachten zeer verminderd is, geniet de oude heer nog een goede gezondheid, is nog vlug en in het volle bezit zijner verstandelijke vermogens. 

N.B.: Gerrit Bax, gedoopt Klundert 16 december 1783, trouwt 1. Zevenbergen 1 december 1802 Lijntje Knook. Zij is op 31 janua­ri 1804 aldaar begraven. Hij trouwt 2. Fijnaart 20 april 1805 Elisabeth Biert, gedoopt Fijnaart 22 februari 1784.
Duurde het eerste huwelijk van Gerrit net één jaar, met zijn tweede echtgenote was hij maar liefst ruim 72 jaar gehuwd. Elisabeth Biert overleed te Zevenbergen op 6 december 1877 en Gerrit Bax eveneens te Zevenbergen op 8 mei 1879.

Hun zoon Gerrit overleed te Zevenbergen op 22 mei 1870, oud 57 jaar, echtgenoot van Adriana Hoogendijk. Gerrits dochter Lijntje uit zijn eerste huwelijk overleed te Zevenbergen op 1 maart 1875, oud 71 jaar, echtgenote van Leendert Cornelis de Lint.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 27 april 1875

Er is geen vondst opgenomen in week 41

2003-40: Heetgebakerde wittebroodweken

Een wonderlijk verhaal van pasgehuwden dit keer. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Voor vier weken werd te Wildervank een huwelijk voltrokken tussen een weduwnaar en weduwe, beiden van middelbare jaren. De eerste week was nog niet om of de pasgehuwden krijgen oneenigheid over huiselijke en geldelijke zaken die tengevolge had dat zij van elkaar gingen. In vuur en drift ontstoken plaatste de man in de Nieuwe Veendammer Courant eene annonce waarin hij het publiek waarschuwde aan zijne tegenwoordige vrouw geen crediet te schenken. Sedert een paar dagen echter leven de echtgenooten weer vereenigd alsof er niets gebeurd was. De man herroept in hetzelfde blad bedoeld annonce en het crediet zijner vrouw is hersteld.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 20 maart 1875

2003-39: Oproep

Het lijkt wat aangedikt, in twee jaar drie tweelingen baren, maar het onderstreept wel de noden die men zal hebben gekend, vandaar de oproep tot de bevoorrechten. Wie heeft de gegevens van deze tweelinggeboorten? Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Tienhoven 28 December. Als een zeldzaamheid wordt gemeld, dat heden de huisvrouw van E. Schippers, daglooner te Breukeleveen, gemeente Tienhoven, verlost is van twee levende welva­rende kinderen. Dit is nu binnen twee jaren de derde maal. Het huishouden bestaat uit man, vrouw en 9 kinderen. Den meer bevoorrechten in stad en lande die in deze dagen de hunnen zoo ruimschoots van kerstgeschenken voorzien, worden deze kinderkens aanbevolen.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, vrijdag 1 januari 1875

2003-38: Opvallende sterfteconcentratie

Samenlopen van omstandigheden zijn in deze rubriek meer regel dan uitzondering. Dit keer rondom sterfte. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Als eene zeldzaamheid wordt uit Nistelrode gemeld, dat in één week in die gemeente binnen 16 uren tijds 5 personen zijn overleden die tezamen 400 jaren telden en dat men in dit jaar in die parochie al 17 groote lijken telt en dat te Heesch Van Nistelrooij vader oud 96 jaar en zijn zoon oud ongeveer 64 jaar op één dag zijn begraven. De sterfte onder de oude lieden is algemeen.

N.B.: de exacte gegevens zijn volgens de burgerlijke stand als volgt 

Op 1 maart 1875 overleden te Nistelrode:
Om 1 uur: Martinus Verwijst, 72 jaar; om 16 uur: Martinus van Mun, 83 jaar; om 21 uur: Hendrina van Delst, 87 jaar.

Op 2 maart 1875 overleden te Nistelrode:
Om 8 uur: Geerdina van Wel, 79 jaar en om 9 uur: Geerdina Hanegraaf, 77 jaar.

Op 8 maart 1875 overleed te Heesch: Jacobus van Nistelrooij, ongehuwd, 67 jaar, geboren Heesch, zoon van Roelof, wonende te Heesch en wijlen Christina Waterlaat.
Op 9 maart 1875 overleed aldaar: Roelof van Nistelrooij, 95 jaar, geboren Heesch, weduwnaar van Christina Waterlaat

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, donderdag 23 maart 1875

2003-37: Kritische opinie

Hier een ruim 125 geleden geschreven kritische opinie over de 'sekte' van de Mormonen. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Moeilijke bloedverwantschap

Het huwelijk kan ten onzent nog wel eens tot vreemdsoortige familieverhoudingen aanleiding geven doch maar zelden tot zulke zonderlinge als bij de Mormonen. Ziehier een staaltje dat doet denken aan de jongen die zijn eigen grootvader was. Brigham Young, het hoofd der sekte, heeft twee zusters van een zijner geloofsgenooten Charlie Decker gehuwd en Decker heeft twee dochters van Brigham tot vrouwen genomen. Nu zijn natuurlijk de afstammelingen van Clara Young-Decker en Lucy Young-Decker neven en nichten van de kinderen van Charlie Decker. Maar de laatsten zijn de kleinzonen van de ersten en bijgevolg de neven en nichten van hunne eigen neven. De vrouwen van Decker zijn de schoonzusters van de kinderen hunner schoonzusters en zijn tevens de schoonzusters van hun eigen vader en de tantes van hunne schoonzusters. Al verder den weg in het doolhof zoekende vindt men dat de twee vrouwen van Decker haar eigen tantes zijn, terwijl Clara Decker en Lucy Young de grootouders zijn van hunne nichten en de spruiten uit de twee bovengenoemde huwelijken achtereenvolgens neven, tantes, nichten en de hemel weet wat al niet meer zijn. Men moet waarlijk gaan twijfelen of de Mormonen er nog wijs uit kunnen worden, wanneer een persoon van zoovele zijden in bloedverwantschap met een ander staat!

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, donderdag 18 maart 1875

2003-36: 'Risico-bruiloft' (2)

De afloop van hetgeen in de vorige vondst van een historische risico-bruiloft werd aangekondigd. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


VLISSINGEN 25 Aug. Het huwelijk tusschen den grijsaard van 73 en het meisje van ongeveer 20 jaar waarvan we vroeger gewag maakten is heden voltrokken. De voorspelde "aardigheid" is dankzij de goede politiemaatregelen achterwege gebleven. De grap heeft zich bepaald tot het bijeenkomen van een massa volk, veel gejoel en geschreeuw van het plebs en nijdige blikken van .... de bruid.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 28 augustus 1875

2003-35: 'Risico-bruiloft'

In onze tijd kennen we het fenomeen 'risico-wedstrijd', doelend op de uitwassen van de voetbalsport. Al zal de aard van het risico volstrekt anders zijn geweest, toch kende men zoiets in 1875 ook ... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


VLISSINGEN 12 Aug. Heden is hier in ondertrouw aangeteekend een gepensioneerd loods van 73 jaren met een meisje van 20 jaar. Men verwacht bij de voltrekking van het huwelijk eenige "aardigheden", waarop de politie volstrekt niet schijnt gesteld te zijn.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 17 augustus 1875

2003-34: Dodelijke uitglijder

Fatale berichten kunnen toch aardig zijn om te lezen .... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


BREDA 22 Juni. Gisteren liep alhier een dronkeman met name Leopold .... gepensionneerd militair uit Oost-Indië en geboortig uit België Quartier Walon langs de straat en wilde al dronken nabij de gevangebrug aan de oude vest tegen een boom aan eene natuurlijke behoefte voldoen, maar had het ongeluk in genoemde vest die daar vrij modderig is te vallen alwaar men hem met alle moeite en levensgevaar nog levend heeft uitgehaald. Hij is echter hedennacht aan de gevolgen daarvan overleden en laat eene weduwe en een kind hetwelk hij uit Oost-Indië medegebracht heeft, achter. Uithoofde hij vreemdeling is en zijn naam niet algemeen bekend schijnt, noemt men hem doorgaans Leopold. 

N.B.: Op 21 juni 1875 overleed te Breda: Leopold Delhaize, oud 50 jaar, gepensioneerd militair, geboren te Limelette in België, echtgenoot van Elisabeth den Boer

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 24 juni 1875

2003-33: Onderonsje

Uit eigen onderzoek kennen de meesten wel het fenomeen dat meerdere kinderen uit een gezin huwden met kinderen van een ander gezin. Zo ook hier. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Bij den ambtenaar van den burgerlijken stand te Duiven (Gelderland) werden ll. vrijdag in ondertrouw opgenomen drie gebroeders Bus uit Oud-Zevenaar, met drie gezusters Peelen uit Groessen. De jeugdige paren zullen in de parochiekerk van Groessen op een en dezelfden dag in het huwelijk treden.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 27 april 1875

2003-32: Trouwe klokkenist

'Livetime employement' zoals het in slecht Nederlands heet, is iets wat we eigenlijk niet meer kennen. Eén en een kwart eeuw geleden kende men dat nog wel. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


GRONINGEN 1 April. 't Was gister 65 jaar geleden, dat de heer P. van Oeckelen door het toenmalige bestuur van deze stad werd aangesteld tot klokkenist van den Martinitoren. In een ouderdom van 84 jaren komt hij thans nog telkens weer van zijne woning te Harendermolen, waar hij met zijne zonen eene gunstig bekende orgelfabriek heeft, in de stad en beklimt den Martinitoren om het carillon te bespelen. Onder meer blijken van belangstelling ontving deze oudste gemeenteambtenaar een zeer vleiend schrijven van burgemeester en wethouders, die hem met het voorrecht hem geschonken gelukwenschten.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 6 april 1875

I.v.m. vakantie zijn er geen vondsten opgenomen in de weken 30 en 31

2003-29: Begrafenis met oponthoud

Dit keer een verstoorde begrafenis i.v.m. politieonderzoek. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


GORINCHEM 5 Maart. Hedenvoormiddag zou alhier een 78-jarige weduwe, in het gasthuis overleden, ter aarde besteld worden. Vrienden en bekenden, die den begrafenisstoet zouden uitmaken, waren reeds in het sterfhuis bijeengekomen en nog maar weinige oogenblikken of de overledene zou naar hare laatste rustplaats worden gedragen, toen de commissaris van politie in het gasthuis verscheen, die de voorgenomen plechtigheid schorste, daar op last der justitie een visum repertum moest worden gehouden in verband met eene nog juist intijds ontdekte moedwillige mishandeling op de oude ziel eenige weken voor haren dood met een ijzeren kachelpook gepleegd door zekere vrouw S., welke bereids in handen der justitie is. Door gepaste maatregelen was het gerechtelijk onderzoek spoedig afgeloopen en kon de begrafenis voortgang hebben, nadat den kist door den commissaris van politie was verzegeld. 

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 9 maart 1875

2003-28: Zonderling

Ook nu weer een vondst aangetroffen door Mathieu Vandenbosch. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Oudewater, 26 february. (1851)

Heden werd alhier een huwelyk voltrokken tusschen zekeren J. V.d.B. weduwnaer en G.S., waervan de eerste (bruidegom) 56 en de tweede 17 jaren oud is.
Het zonderlingste van dit huwelyk is, dat de moeder der bruid thans gehuwd is met een zoon van den tegenwoordigen bruidegom, deze dus grootvader is geworden over hetzelfde meisje, waermede hy nu in de echt is getreden. Door dit huwelyk is G.S. dus de behuwdmoeder geworden harer eigene moeder. Mogten er uit dit huwelyk kinderen worden geboren, dan wordt G.S. moeder en overgrootmoeder te gelyk.

Bron: De Onafhankelijke der provincie Limburg, zondag 2 maart 1851

2003-27: Bijzondere huwelijksherdenking

Dit korte bericht klinkt bij eerste lezing wellicht wat eigenaardig, maar is natuurlijk wel mogelijk. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


De watermolenaar Mac. Daniel te Zuidbroek hoopt eerstdaags met zijn vierde vrouw de zilveren bruiloft te vieren.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, vrijdag 1 januari 1875

2003-26: Watab

Mathieu Vandenbosch leverde het volgende opvallende bericht aan. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Het Watab Journal, een dagblad verschynende in het stadje Watab in het gebied Minnesota, Vereenigde-Staten, bevatte onlangs volgende berigt:

Op den 31ste der vorige maend had alhier de huwelyke vereeniging plaets van Maw-Kee Ko-Kee-Waw-Baw-Doutsch-Ken-Sqre en Mis Wee-Hun-Nee-Kee-Koo-Shay-Haw-Zee-Kam van het kanton Wanata in Minnesota.

Bron: De Onafhankelijke der provincie Limburg, 27 maart 1851

2003-25: Siamees

Een Siameese tweeling is natuurlijk ook van alle tijden ... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Te Maastricht is een vrouw bevallen van tweelingen, die evenals indertijd de zooveel gerucht gemaakt hebbende Siameesche tweelingbroeders, aan elkander verbonden waren. Onmiddellijk na de geboorte zijn zij gestorven.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, vrijdag 1 januari 1875

2003-24: Militair voor het leven

Militair ben je voor je hele leven werd er wel gezegd en dat dat ook in de praktijk werd gebracht geeft dit artkel weer. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Zwolle. Heden Maandag 8 Februari heeft onze stadgenoot de heer C. Yake het zeldzaam voorrecht 60 jaren onafgebroken in Rijksdienst te zijn geweest. In 1798 geboren, trad hij in 1815 als kadet in militairen dienst. In datzelfde jaar nam hij deel aan den intocht der verbonden legers in Frankrijk en later aan den oorlog met België. In 1818 werd hij 2e luit. en buiten velddienst oefende hij zich in de militaire wetenschappen en stond spoedig bij het departement van oorlog onder de voornaamste wiskunstenaars bekend. In 1859 werd hij als kolonel gepension­neerd en den 14 September van datzelfde jaar benoemd tot militiecommissaris in Overijsel, welke betrekking hij nog bekleedt. De heer Yake is ridder van de Eikekroon. Hij is ondanks zijn hoogen leeftijd nog een krachtvol man die alhier in vele opzichten de algemeene achting geniet.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 9 februari 1875

2003-23: Alias (2)

Nog eens een alias, waarbij we dit keer maar moeten raden wat de aanleiding was voor die naam ... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven den 18 februari 1691
Corstiaen Adiaen Dircx (alias Herodes) laet achter 2 kinderen in 't Hermalen

Bron: Schijndel, DTB 13.

2003-22: Lugubere beschrijving

Dit keer weer een inzending van Mathieu Vandenbosch, die deze bijzondere beschrijving aantrof. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Pro memoria. Den 20ste junij 1796 heeft G. Dupas, chirurgien van Opheers in mijn presentie eene vrouw die van ontrent ses maenden groot ging, naer datse haeren geest gegeeven had, over haer d'operatie Caesarie gedaen als volgt. Soo haest de vrouwe, ene sekere Getrui Eijben, overleeden was leijde hij haer met het hooft gans leeg. Dit gedaen zijnde, eenen lepel in de mond hebbende, maeckde hij met een kleijn metske een openinge in het bovenste van den buijck, een weijnich naer de linke zijde om er sijnen vinger in te steeken en hetselve wat op te ligten. Doen nam hij een scheermes en sneed het vel open van boven tot onder. Hetwelck van een separeerende, sag men een tweede vel van den buijk . Hier maeckde hij wederom een opening in, wat boven het midden om er wederom den vinger onder te krijgen en sneed het met een kleijn scherp meske ook open tot onder toe. Toen stak hij sijne linke hand van onder in onder een derde dun velleke, daer het kind tussen het bloet en water in lag, tussen de blaes en regten darm. Terstond scheurde hij dat velleke van een met de vingers van de regte hand. Het bloet en waer liepter voor een groot deel uijt. Hij stak sijn linke hand van onder het kind en met de regte nam hij het omhoog. Was leevendig. Ik doopte het aenstonds met vondwater dat ik meegenomen had. En heeft nog wel twee uren daer naer geleeft. Ita attestor. Schoenmaeckers, pastor et decanus in Opheers.
D'operatie gedaen zijnde heeft hij den buijk toegenaijt.

Bron: Rijksarchief Hasselt, Kerkregister, Opheers, nr.682, blz. 259.

2003-21: Trouw

Na 15 jaren was kwam het toch nog zover .... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Er is nog trouw en poezie in de wereld. Vijftien jaren geleden verliet zekere G.R. te Smilde zijn beminde Geesje B., nam dienst in Oost-Indië, maar gaf de belofte om wanneer hij in staat zou zijn haar te onderhouden, terug te keeren en haar te huwen. G.R. is nu als gepensionneerd opperwachtmeester teruggekeerd, vond zijn geliefde weer, die hem standvastig trouw gebleven was en vele goede aanzoeken van de hand gewezen had, en heeft er voor gezorgd dat het huwelijk binnenkort zal plaats hebben. Hij is 45, zij 49 jaren oud.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 9 maart 1875.

2003-20: Op de Schoot

Aantekeningen in kerkelijke registers geven soms extraatjes als het gaat om de informatie over de betrokkenen. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven den 4 februari 1697
Hr. Hendricus Clomp, R. Pastor deser plaatse laat geen kinderen achter woont op de Schoot 

een tweede vermelding in hetzelfde begraafboek: Mijnheer Henricus Clomp, Roomse pastor deses dorps laat zijne vrienden tot erffgenamen woonden op de Schoot

Bron: Schijndel, DTB 13.

2003-19: Krasse heren

Veel berichten in de krant werden bijzonder gevonden vanwege de hoge leeftijd van betrokkenen, zoals ook hier. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


De heer Krijthe van Bedum, een grijsaard van 81 jaren reed van Winschoten op schaatsen naar Beerta, vanwaar hij kort daarna doch in gezelschap van den nog ouderen heer M. Buiskool die reeds 88 winters telt, terugkeerde om tezamen een ridje naar Scheemda te doen. Beiden gleden met eene snelheid over de baan die menig jongere beschaamd maakte.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, dinsdag 9 maart 1875.

2003-18: Overleven

De natuur zorgt er voor dat ouders hun kinderen meestal niet overleven. Toch zijn er uitzonderingen. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


ERP. Op den 17 ll. heeft hier eene gebeurtenis plaats gehad, die om hare zeldzaamheid vermeldenswaardig is. Een godvreezend vrouwtje, Antonet Mikkers genaamd, bij de tachtig jaren, heeft al hare bloedverwanten in ouderdom overleefd, zoodat haar stoffelijk overschot op dien dag zonder dat een lid harer familie den stoet vergezelde, is ter aarde besteld. Moge hare assche in een ongestoorden vrede rusten.

N.B.: Op 15 februari 1875 overleed te Erp: Antonetta Mickers, 76 jaar, ongehuwd, geboren te Erp.

Bron: Provinciale Noordbrabantsche en 's-Hertogenbossche Courant, zaterdag 20 februari 1875.

2003-17: Op huize Cronesteijn

Een historische leeftijd op een historische plek dit keer. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


ZOETERWOUDE 13 Oct. Mevrouw de wed. A. Blussé de Jonge, geb. J.P. Maiszonnet verblijf houdende op den huize Cronesteijn onder deze gemeente vierde dezer dagen haren 102e verjaardag. Ondanks dien zeldzaam hoogen ouderdom geniet zij nog eene vrij goede gezondheid en is zij in het volle bezit harer verstandelijke vermogens.

Bron: Tilburgsche Courant, zondag 17 oktober 1875.

2003-16: Met vligende vendelen, piep ende tromme

Gewoon een aardige inzending van Mathieu Vandenbosch uit 'een oude doos'. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Anno een dusent ses hondert twentich den negen en twentichsten junij sien wir Lenert Snickars stadthelder, Mewis Graus, Jacob Linssen, Dirick van Hedel, Reyn Tenissen, Geurt Oijen, Joachim Geris ende Jacob aen den Dieck, alle seven schepenen deser heerlicheyt Sint Stevens weert, gelieckerhandt met onsen genedigen landtheren heren Hermen Fredrich Grave totten Berge, ende here tot Sint Stevens Weert met die ganse onderdanen getogen met vligende vendelen, piep ende tromme naer Kessenich, ende S. G. berch omgetrocken drie werff ende daernaer op den Berch getogen ende gestanden ongeveerlick van dat middelste van den berch ende die canten ten halven wech op alle vier winden ende daeraff een ploechcouteren wegende seven ponden oft daer ontrent geworpen, eerstelick naer den Oosten ende is gevallen opt dack vander stallingen ende afgevallen in eenen mestpool van den hoff aen den Berch, ende sudwaert in den bongaert des hoffs tegens den kerckhoff ende ontrent negen en dartich voeten van eens mans persoone alwaert eenen pagge geslagen is, ende westwart gevallen op den wech gaende naert casteel voorbie eenen eijken boom alwaer ooc eenen pagge geslagen is ende noortwaert over den gemeenen vaerwech die langs den berch gaet in eenen moeshoff alwaer oock eenen pagge geslagen is. Het welck alles naer alde usantie ende tott onderhaldinge seynder wolgemelte genaden hooge gerechticheijt ende jurisdictie geschiet. Al waer die woledelen vrouwe van Kessenich Annette weduwe des heren van Broockhuysen ende den alden joncker Waest met sijnen soone als van die voorscrevene vrouwe van Kessenich gerequireert met die gehele nabueren der voorgemelter herlicheyt Kessenich over ende aen geweest sien sonder eenige becrooninge oft wederspreken der selver.

Bron: Streekmuseum Stevensweert/Ohé en Laak, doos met niet gecatalogiseerde documenten van kasteel Walburg.

2003-15: Burgerplicht

Gewoon een aardige .... Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


DELFT 9 Junij. Onder de kiezers die gister hier hebben gestemd was er een ruim honderd jaren oud, Nicolaas van Leeuwen, vroeger bouwman, die 1 Mei 1775 is geboren. Hij heeft zich te voet naar het raadhuis begeven om zijn burgerpligt te vervullen.

Bron: Tilburgsche Courant, zondag 13 juni 1875

2003-14: Alias

Aliassen kunnen soms verwarrend zijn om familieverbanden te herkennen, maar bij dit alias speelt dat niet echt. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven den 17 september 1722
Anneke natuijrlijke dogter van Margriet huijsvr. Jan Jacobs (alias Houterenbeen).

Bron: Schijndel, DTB 17

2003-13: Eénkennig?

Opvallend detail ook hier weer, dit keer bij een huwelijk. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


TILBURG 30 Januarij. Donderdag werd te dezer stede een huwelijk voltrokken waarin bruid en bruidegom elk voor de derde reis in het bootje stapte. Meldenswaardig mag het ook nog genoemd worden dat de bruid hierin voor de derde maal een Jan B. bekwam, daar hare vorige echtgenooten ook den naam van Jan B. gedragen hebben.

N.B.: Op 28 januari 1875 trouwden te Tilburg: Johannes Bertens, geboren aldaar 2 september 1812, weduwnaar van Hendrika Bergmans (huwelijk Tilburg 12 april 1855) en bevorens van Antonetta Rijven (huwelijk Tilburg 10 november 1836), met Petronella van Gils, geboren Tilburg 9 november 1813, weduwe van Jan Francois de Bie (huwelijk Tilburg 2 juni 1864) bevorens van Jan Baptist Verbisen (huwelijk Tilburg 4 mei 1848). Opmerkelijk is dat de geboortedatum van de bruid bij haar eerdere twee huwelijken wordt vermeld te zijn 9 november 1811. Met enige fantasie kun je dus stellen, dat de drie opeenvolgende echtgenoten van Petronella van Gils als initialen J.B. hadden.

Bron: Tilburgsche Courant, zondag 31 januari 1875

2003-12: Details ....

Details kunnen soms luguber zijn, zoals hier. Heeft u een aardige vreemde vondst: uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven 23 juli 1731

Jacomijn wed. Bartel Jan Lambert Schoenmakers laat een kind na en den selven d(ag)e een kind (twelk uijt smoeders lighaam gesneeden was) van Bartel Jan Lambers

Bron: Schijndel, DTB 18

2003-11: Redder in de nood

Dit keer een bericht met weer eens een heel andere inhoud over een persoon die 'gewoon' zoveel jaar gehuwd is. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


De alom bekende kloeke Zeeuw Jan van Meerendonk, aan wien reeds meer dan 80 menschen de redding van hun leven te danken hebben en wiens naam daardoor naast die van Frans Naerebout tot verre geslachten in eere zal gehouden worden, geniet het voorrecht morgen (Donderdag) op 76-jarige leeftijd van 53-jarige echtvereeniging te vieren.

N.B.: Het betreft hier waarschijnlijk Jan van Meerendonk, schipper, geboren Zierikzee, die op 22-jarige leeftijd aldaar op 5 augustus 1822 trouwde met Neeltje Bakker.

Bron: Tilburgsche Courant, donderdag 12 augustus 1875

2003-10:  In ondertrouw overleden

Net als vorige week details die te lezen zijn in de kerkelijke inschrijvingen. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven den 28 november 1671

Jan Korst Theunis is begraven den voors. 28 november 1671 ende was ondertrout den 14 dito met ick segh met Jenneken Willems van de Ven jongedochter van Schijndel

Bron: Schijndel, DTB 3

2003-09:  Wettelijck afgeset

Soms zijn er interessante details te lezen in de kerkelijke inschrijvingen. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven den 17 januari 1668

Jenneke Theunis Neelen is van haeren man Dirck Pennings wettelijck afgeset laet achter eenen bastertsoon in de Hautert

Bron: Schijndel, DTB 3

2003-08:  4 x 3

Statistieken hadden altijd al een bijzondere aantrekkingskracht, zo ook in onderhavig voorbeeld. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


BESOYEN 6 Aug. Uit den maandelijkschen staat van den loop der bevolking in deze Gemeente over de maand Julij blijkt het zeldzaam geval dat er in die maand 3 mannelijken zijn geboren, 3 mann. overleden, 3 mann. in de Gemeente zich gevestigd en 3 mann. de Gemeente met der woon verlaten hebben.

Bron: Tilburgsche Courant, zondag 8 augustus 1875

2003-07:  Bastaarden

Het komt nogal eens voor dat bij bastaardkinderen de vader onbekend blijft, maar gelukkig geven de kerkboeken soms toch inzicht hierin. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Den 28 maart 1744 is begraven het kint van Henderien Willem van Oers genaamt Leen sijnde een bastertkint van Leendert Rademakers [dit kind werd r.k. gedoopt te Boxtel als Helena op 7 januari 1744]

Den 30 april 1745 is begraven een kint van Henderien van Oers sijnde een bastaart van Leendert Rademakers genaamt Catelijn [dit kind werd r.k. gedoopt op 29 april 1745 te Boxtel]

-

Bron: Boxtel, DTB 17

2003-06:  Net geen goud ...

De eeuwige vraag waarop het antwoord meestal ook niet te geven is: toeval of niet? Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


TILBURG, 2 October

De echtgenooten A. Venmans oud 74 jaren en J. v. Spaandonk 77 jaren welke weldra hun gouden huwelijksfeest zouden gevierd hebben, zijn in het begin der week, elkander in de eeuwigheid gevolgd, zoodat Donderdag de beide lijken tegelijk in een lijkwagen ter laatste rustplaats gevoerd werden. Voorwaar eene groote zeldzaamheid.

Bron: Tilburgsche Courant, zondag 3 oktober 1875

2003-05:  Noodhuwelijk in groot leed

Twee regels uit een begraafboek met een veel zeggende inhoud. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


begraven den 2 januari 1668
Marike huijsvrou van Reijndert Jans ondertrout ende getrout op haer dootbet int Hermalen

begraven den 16 januari 1668
het kint van Reijndert Jans waervan de moeder Mariken den 2 deser begraven is

Bron: Schijndel, DTB 13

2003-04:  Voornamen-record?

Momenteel blijken namen van maximaal twee lettergrepen veruit favoriet, zo bleek onlangs uit onderzoek: kort en krachtig. Ruim een eeuw geleden moet er in Den Haag een kind zijn aangegeven met 26 voornamen. Wie kent de volledige naam van dit kind? Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Er zijn ouders, die er genoegen in hebben, hunne kinderen een menigte doopnamen te geven. Een waschbaas te Den Haag heeft het schoone voornemen uitgevoerd zijn jonggeboren dochtertje voor elke letter van het A B C een naam te geven, alphabetisch gerangschikt. Het is te hopen dat juffrouw A B C D E tot en met Z bewaard blijve voor het lot, haren naam dikwijls voluit te moeten teekenen.

Bron: Tilburgsche Courant, zondag 28 juli 1889 

2003-03:  Jong gehuwden met overleden partners

Dit keer een huwelijk van een jong stel die beiden al een partner hadden verloren. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Op 29 december 1919 trouwden te Boxmeer:

Theodorus Petrus Peters, 24 jaar, geboren Cuijk 4 november 1895, wonende Boxmeer, weduwnaar van Maria Sophia van der Salm (overleden Amsterdam 27 februari 1919) en
Maria Wilhelmina Claassen, 27 jaar, geboren Boxmeer 19 februari 1892, wonende aldaar, weduwe van Friedrich Johann Carl Kraut (overleden Bergen (L) 7 december 1917)

Bron: Burgerlijke Stand Boxmeer

2003-02:  Napoleon

Wederom een klein maar opvallend detail. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


Te Liempde is overleden een grijsaard die 101 jaren telde en te Bergen op Zoom op 85-jarigen leeftijd een van de weinige nog overgebleven oud-strijders die met Napoleon I den tocht naar Rusland medemaakten.

N.B.: Het betreft hier de op 12 november 1875 te Liempde overleden Cornelius van Mensvoort, weduwnaar van Adriana van Dijk, 101 jaar, geboren Liempde 7 november 1774.

Bron: Tilburgsche Coerant, zondag 21 november 1875

2003-01:  Lotgevallen van een banneling

Dit keer weer een fraaie  vondst ingestuurd door Mathieu Vandenbosch. Heeft u een aardige vreemde vondst: Uw reacties graag naar Theo van Herwijnen.


1791, 5 januari.

Obiit op de Schricheijde, apoplexia prostratus, Nicolaus Otterbbeecks, Sonhoviensis, extremae unctione et abs. gen. in articulo mortis praemunitus.
Desen ontrent over 16 jaren onder Vogelsang, stroopende en ingevolgt door den autsten soon van den baron, heeft sig omgekeert en dien hem blind geschoten, soo dat hij noyt meer gesien heeft. Hier op is Nicolaus gevangen en uyt het Land van Luyk gebannen, naer dat eerst sijn reghte hand, naer vonnis, was afgekapt. En heeft van dien tijd af tot Coursel blijven woonen.
Vele hebben tegen dit vonnis geschreeuwt.

Bron: Rijksarchief Hasselt, parochieregisters Koersel

*) De verzameling 'Vreemde Vondsten' wordt gevoed door bijdragen van Theo van Herwijnen. Hij bezit een grote verzameling, die nog telkens wordt uitgebreid. Theo probeert zoveel mogelijk vreemde of afwijkende zaken uit archief en krant bijeen te brengen. Elke week zal een nieuwe vondst van hem hier te vinden zijn. Heeft u aanvullingen of opmerkingen dan stelt Theo het zeer op prijs om dat van u te horen. Stuur deze s.v.p. naar ons op voor Theo van Herwijnen en wij zorgen er voor dat uw bericht bij hem terechtkomt. Oude vondsten en de reacties hierop kunt u vinden in het Archief.