een bewerking van Roelinde Stoffels-de Soet (2005)
het origineel bevindt zich in het Rijksarchief
in Kortrijk (B), in het familiearchief d'Ennetières;
een digitale kopie is aanwezig in het archief van de
gemeente Terneuzen te Axel, inv.nr. 2995
Het eerste nummer is het nummer van de foto (archief Axel),
het nummer tussen haakjes is het nummer zoals dat voorkomt in de tekst.
DSC09226
Copie
Beden Keysere
Onsen lieven ende ghetrauwen, die president enden luden van onser caemere
van den raede in Vlaenderen saluut ende dilectie van weghen onser lieven ende
ghetrauwen watergrave ende moermeester ons lants en de graefschepe van
Vlaenderen. Is ons vertoont ende te kennen ghegheven gheweest, hoe onder andere
onse rechten heerlicheden ende preheminentien ons toebehoort. Ende competeert te
moghen hebben houden ende bevrijen zwanen in de rivyeren ende andere ghemeene
ende publycque plaetsen ende wateren binnen den zelven onser landt van
Vlaenderen gheleghen, sonder dat yemanden van wat state ofte conditie hij zij
toeghelaten, ghepermitteert oft geoirlooft zij de zelve onse zwanen te nemen
vanghen, schieten oft berooven van hueren eyeren oft tonghen, oft eenighe andere
turbatie te doene in wat mannieren dat het zij. Ende vermits dat men niet
zekerlick oft bevindt ter neghe pene oft boeten gheordonneert oft ghestelt te
zijne jeghens die ghene die contre onse voors. rechten die voors. zwanen vanghen
nemen oft anderen turbatie te doen. Soe vernoorderen hem daghelicx vele ende
diversche persoonen dezelve te schieten, vanghen, verjaeghen, huere eyeren ende
tonghe te nemen ende berooven in zulcke wege dat indien bij ons promptelick daer
inne niet versien ende gheremedieert en worde, ghescapen zouden zijn onse
rechten ende preheminentien dien angaende gheheel ende al te verliesen. dWelcke
alzo niet en behoort noch en dyncken niet te lijden. Willen daer inne versien
ter conservatie van onser voors. rechten ende preheminentien. Ontbieden,
ordonneren ende bevelen u daertoe. Committerene midts desen onsen brieve dat
ghij tot versoucke van onsen voors. watergrave doet terstont condigen, uutroepen
ende verbieden overal in onsen lande ende graefschepe van Vlaenderen daert
behooren ende van noodt wesen zal ende daer men ghewonlic es uutroepinghe ende
publicatie te doene van onsen weghen Dat niemant van wat state oft conditie hij
zij hem van nu voortan en jugerert oft vernoordere te vanghen nemen, schieten
met bussen, boeghen oft andere instrumenten eenighe zwanen ons toebehoorende.
tZij tonghe of hande oft ooc huere eyeren noch huere nesten oft de tonghen te
berooven ofte pertuberen in wat mannieren dattet zij. Ende dat al op te peyne
ende verbuerte telcker reyse alst ghebueren zal oft bij yemande de contre
ghedaen zal worden de somme van twaelf ponden 11 sc. van 20 gr. vlaems tpondt
ende andere arbitraire correctie welcke peyne ende (weg)de. Wij willen ende
ordonneeren gheemployeert
DSC09227
ende ghedistribueert te werden in dryen. Te weten deen tonsen prouffijte,
dandere tot prouffijte van den officier die dexele daeraf doen zal ende tderde
derde ten prouffijte van den accusateur oft anbringher. Des te doene met diesser
ancleeft, gheven wij vulcommene macht ende autoriteyt midts desen. Ontbieden
ende bevelen voorts allen anderen onsen reghteren justicieren ende officieren
wien dit angaen oft roeren zal, moghen die handt daeran te houden dat tzelve
volbrocht moghen worden want ons alzoe ghelieft. Ghegeven in onse stadt te
Brugghe onder onsen contrezeghel hier op ghedruct in placcate, den veerthiensten
in novembre 1545.
Onderghescreven beden keyser. Ende gheteekent despleghem.
Op den doz stont gescreven: ghepubliceert in consistorie van desen hove
priestere mijnen heeren van den raede advocaten kercmeesters ende andere. Deser
10e in decembre 1545 ende gheteekent
Henrie..
Het es aldus int reyne van den placcaten van desen hove
…bierne …..
DSC09228
Vur? R 45 [Dit is slechts een begin tot het ontcijferen van de Franse tekst]
Sentenne sui le debat estant entre ceux dAxelle et ceux de le Moure pour le patronage de leglise parochial de le Moure
Loys li…. a tous ceux qui tes pu…tes lettres verront ou orront chlr?
couie discois et discentons avent est entre nos amis et feals monss. Jehan
d'Axelle chlr? escoutete dAxele dune part. Monss. Jehan et monss. Gossuin de le
Moure chlx dans part pour cause dun patronage de leglise parochial de le Moure
auquel patronage chascune dess. drez? parties clavent avoir droit. En la parfuy
les dess. drez? parties pour de pays et devoir son nusent de haut et de bas en
vie. Dit et ordenance, en perser de une conseil, et de plusieurs de leurs amis
et parens. Pour enjugier et sentencqer tout ce que de raison nous sembleront et
savent tout que nous sur ce oy? et entendu tout ce que les parties dess dres
volrent dire et proposer de bouche. Veus et examines plussieurs escrips coppies,
quussances que deputer y aviennes de plussieurs tesiroins ? et conseil. Regarde
en ce equite raison et droiture et que le teyren? audit monss. Jehan dAxele
comme escoutete dAxelle avoit en temps passe comme patrons dycelle? Presentes
les premiers cure et conseil dycelles a le.v.es que dUtrecht. Lequel en sent de
Moure en pensui le possession justiques a Hoves. Par le povoit a nous donne des
parties dess dres et comme s.. es sonnerons et sentrentrons par le teneur de ces
presentes lettres Flandres, que le dess dit et monss. Jehan dAxele et se hoir et
successans escoutete dAxele, doivent estre? sont et seront a tous jours mais
perpetuelines patron de le dess. drez eglise parochial de le Moure pour putir le
cure et le constrie dicelle eglise comme patron. Sans moyen on les doit
presenter et que la este aceustiv..e lentefois et local se offera saceure?
DSC0229
Et permi ceste dit ordinaire et jugement aux nous de rechief provo…che et
sentevoye en puv… de cure conseil. Des parties dess escriptes et de part
quantite des amis et parens dyvels. Que de ceste chose bonne pais amour et
concorde en state et demeure a toustours, mais entre les drez parties sans
mesprendre nulle..t le vuz? sac contre sur quongues il se peveur vers nous
meffaire lequel chose nous trairemes est fait sur une propre personne. Sauve as
dess. dres monssieur Jehan et monssieur Gossuin de le Moure tel droit comme il
prevent avoir a faire et constituer en ledre leglise kersmestes, mais et que de
Saint Espert esprit et aut…s officyers et en tous cas aussi le droit dautriu
en tes monins des choses desshestes? Et pour ce que nous volons que elles soient
fermes estables et bien tenues a tous tours mais nous avons ces lettres faites
sdeller de une grant steel.
Donne a Bruges les 6e jour du mois dAvril lan de 1550
Par monss. le conte en son conseil onquel astovent. Present messieur
Baudvins de Praet, mess. Philips de Maldeghem , mess. Watt et de Venchout ,
mess. Philips de Lengh, sulvete Laurens Zenruic conseilleur mondit segu et de la
loy de Bruges plussieurs personnes
Coppin.
Note in den voors. bouck folio 44 verso staet gheregistreert eene st..ten angaenden den kerckhove van Bouchoute daerbij den grave na..t en noemt te dien causen ghescreven heb ende an de heeren van Axele.
DSC09230
Compareert in persoone voor u not(weg) en Vranchoys de Rycke priester erfachtich
(weg)ft voor stede van Axele te kennen (weg) hij godts sichtent dat hij
proprietans (weg) cure gheweest, heeft zijn uuterste devuoir ende diligencie
ghedaen heeft omme ten bedienen van den zelver cure. Te prefigierene ende
stellene eenen goeden eerlicken priester van goeder leeringhe, doctryne ende
eerbaren levene ende conversacie, nudt ende ydone ter deserviteure van diere.
Ende zo wanneer duer de voorsienicheyt ende wille godts ghebuert es dat zijn
vicegerent ofte arrendant deser weerelt overleeden es, ofte begheerde verlaten
te zijne zo heeft hij comparant hem ghetransporteert van der stede van Ghendt
daer hij residerende es tot binnen der voornoemde stede van Axele. Ende ooc
ghehouden in andere cucu? voisine steden ende plaetsen omme te inquirerene ende
vernemene oft hij aldaer hadde commen van den eenen eerbaren priestere ten
bedienen ende deservieren van zijnder cure, nut ende bequame. Zendende ooc ande
wet ende notable der zelver stede omme van hemlieden te wetene, of zij yemandt
wisten hemlieden aggreable, bequame, nut ende ydone, omme dezelve cure te
bedienene ende deservierene. Ende bijzonder heeft hij tzelve ghedaen naer
toverlijden van eenen meester Pieter van Ypre die de voors. cure zekere langhen
tijt als vicegerent bedient hadde. Ende mits dat de voors. van der wet ende
notable niemant daertoe en promoveerden, maer dies in ghebreke waeren. Zo heeft
hij comparant in quitenesse ende ontlastinghe van zijnder conscientie zulc
devuoir ende diligencie ghedaen omme de parochiaenen ende insetenen van der
voors. stede ende parochiekercke te voorsiene van eenen eerbaeren priestere, om
hemlieden goet onderwijs ter salicheyt van huerlieder sielen te gheven ende de
helighe sacramenten van der helegher kercke tadministreren. (weg) negheen cause
ofte redene van
DSC09231L
(weg)en ofte doleren te ghevene als dat (weg)otie van mijnen heere den deken
(weg) Hasselt priestere, langhe tijt b(weg) prijckte. Ende dat hij te vullen
(weg) zijnder gheleerthede, goede fam(weg) zijn voors. cure in arrende ghegheven
hadde den termijn van drie jaeren voor eenen gracelicken prijs. Meenende dat hij
in zijnen persoon de voors. cure bedient zoude hebben. Nyetmin heeft ondancx
buuten den wille ende wete ende ooc in de absentie van hem comparant
ghesubstitueert eenen heer Pieter van den Walle. D anof hij comparant
gheadverteert wesende, gheprotesteert heeft, zowel jeghens denzelven heer Jan
van der Asselt als zijnen substituut. Van den welcken naer dien hij zekere tijt
de voors. cure bedient hadde. De voors. van der wet ende notable van den voors.
stede clachtich vielen. Versouckende an hem comparant dat hij eenen anderen
tzijnder cure proponeren ende stellen zoude. Segghende dat den voors. heer
Pieter hemlieden noch den parochiaenen nyet bequame, nut noch ydoine en was.
Ende mits dat hij heer Fransois als doen nyet en wiste waer van den statum ende
ad manium? andere eerlicken priestere daer toe nut ende ydone. So gaf hij de
voors. van der wet ende notable in andwoorden. Ende begheerde zeer meerstelic an
hemlieden dat zijlieden zelve huerlieden devuoir zouden willen doen van te
vernemen ende ondersoucken naer eenen man van eeren hemlieden aggreable nut ende
ydoene ter deserviteure van der voors. cure. dWelc zij alsoe belofden te doene.
Ende midts dat de voors. van der wet ende notable delayeerden tzelve te doene,
zo bleef de voors. heer Pieter int gebruuc ende deserviteure van den voors. cure
tot nu onlancx dat hij omme zijn mesosen? bij den officiers van den bisscopdom
van Utrecht ghedestitueert es gheweest ende een andere daertoe ghecommitteert
absent ende buyten den wille van den comparant. tWelcke
DSC0931R
commende tzijnder kennesse. Ende dat (weg) voors. officiers van den gheestelick
(weg)en was, heeft omme daerinne te vo(weg) voors. kercke bedient zoude mog(weg)
goeden, eerlicke priestere, nut ende y[done] (weg) [deser]viteure van diere
zulcx devuoir ghedaen als (weg) heer Joos Claeyssoene priestere daertoe nudt
ende ydoene, van goeder leeringhe, doctryne, eerbaren levene ende conversacie
bedient hebbende de cure van Saeftinghe ende andere. Zonder eenighe reproche
tlast gheanveert heeft van den voors. cure te bedienene. Ende alzo dezelve heer
Joos daertoe gheputeert wierdt ende in meeninghe was de voors. cure te bedienen
ende te dien fijne begheert hadde curam annuarum. Zo hebben den provisor ende
deken van den vier ambachten zonder eenighe legittime cause gherefuseert den
zelven heer Joos, hemlieden notonelic bekent daertoe nut ende ydoene, tontfaene
ende tadmitterene. tWelcke de voors. comparant bij mr Fransoys Boele advocaet
van der camere van den rade in Vlaenderen, zijnen neve, der wet van der voors.
stede in ghebannen vierschaere te kenne heeft ghedaen gheven. Omme daer oppe
thebbene huerlieder advis, hulpe ende bijstandt ten fijne van hemlieden. Negheen
oorsaeke noch cause te ghevene van claeghen. Nemaer de voors. wethouders
zouckende zelve thebbene de dispositie van der voors. cure. Hebben jeghens alle
redene ende rechten den comparant voor ooghen gheleyt de voors. cure te willen
stellen in huerlieder handen omme thuerlieder gheliefte zelve te disponerene.
Ende zij zouden hem jaerlicx gheven ende op de stede verzekeren een pension van
thien ponden grooten tjaers tzijnen lijfve. Daerop de voors. heer Fransoys
huerlieder gracelic andwoordende, zeyde dat tselve in hem nyet en was, noch ooc
dat hij van dien advyse a.t en was. Nemaer was te vreden ende consenteerde
thuerlieder contemplacie arrende te ghevene den ghuenen die zij nudt ende
bequame ende hemlieden aggreable zouden promoveren. Behoudens dat zij alvooren
eenighe legittime cause ofte redene van reprochen, zouden verclaersen van den
ghuene wien hij zijne cure in arrende ghegheven hadde. Daerbij zij wethouders
seyden van den advise nyet en waeren yemand
DSC09232
(weg)ommen ter voors. cure. Ten waere dat zij de cure hadden (weg) handen. Ende
hoewel de voornoemde heer Fransoys (vlek) voors. es allesins betoochde dat hij
den voors. insetenen (weg) parochiaenen van Axele begheerde te complaceren. Ende
[da]ertoe zijn uuterste devuoir dede omme hemlieden te voorsiene ende van zijnen
weghe voorsien hadde van eenen goeden eerbaren ende gheleerden priester omme
deselve cure te bedienene. Nemaer dat alsnoch tselve in hem nyet en was te
commen doene midts den obstacle hem daer inne faictelic ghedaen bij den officier
van den gheestelicheyt. So dat omme daerinne te voorsiene ende tot der
deserviteure van der voors. zijne cure, te moghen stellene eenen persoon nut,
ydone ende bequame. Hem van noode hadde gheweest clachtich te vallene an de
keyserlicke majesteit ende te vercrighene in zijnen grooten raedt te Mechelen
mandement ende provisie van justicie die hij ter execucie heeft doen legghen.
Zodat in hem nyet en waere andere ofte meerder devuoir te commen doene. Nietmin
verstaet dat zowel de voornoemde wethouders als de kercmeesters van Axele nyet
en cesseren van hemlieden te dolerene van den comparant, zonder daertoe thebbene
redelicke cause. Ende ten fijne van hemlieden meer dan ghenouch te doene,
verclaerst de voors. comparant dat hij alsnoch te vreden es te doene ende
vulcommene tghene voors.. Den trouble ende empeschement van den voors. officiers
van den gheestelicke hove gheweerdt zijnde. Ende dat de zelve van den
gheestelicken hove ghedooghen ofte verstaen willen tontfaene den voors. heer
Joos Claeyssone bij hem ghedenommeert ofte anderen bij hem te denommerene int
cas zij den zelven heer Joos bij merckel redenen weten te wederlegghene. Ende
omme dies wille dat hij nyement hier of en zoude commen ofte willen pretenderen
cause van ignorerene ofte dissimulacie, zo versouckt hij comparant hier of
ghemaect thebbene een instrument ofte meer ende tzelve gheinsinueert thebbene
den bailliu, scepenen, kercmeesters ende notable van der stede en parochie van
Axele. Den officiers van den voors. gheestelicken hove ende allen anderen
w(weg)e zoude moghen angaen ofte toucheren, omme hem com[parant] (weg) tijden
ende wijlen te validerene daer ende alzoot behooren zal.
DSC09233
Copie
Den 14e van october 1554 zo heeft meester Jan Minnaert uut laste ende bij
scrivene van edele en weerde heer en meester Philip van Liedekercke ruddere,
heere van Heestert, Eversbeke, Zulte, Landechem etc. als kerckelic voocht van
vrauwe Marie van der zijne ghesellenede. Als oudste naeste bestaende ende hoyr
feodael van wijlen salicher ghedachten joncheer Woultere heere van der Gracht
Heule, erfachtich Scoutate van Hulst ende Hulsterambacht met sijnen
toebehoorten. Joncheer Adriaen van Scenghen zijn bedienaer, scoutate van den
stede van Hulst en Hulsterparochie ghedaen te tradicie ende le(weg) van den twee
boucken ende registers van den vierschaeren van der stede. Gheheeten
scoutatenboucken. Den eersten beghinnende thende den 15e in mei 1552 int
scependom van Lo(weg) de Wint , burchmeestere met sijnen medeghesellen ende
hendende den 17e in mei 1553. Den anderen beghinnende tsomer den 18e in meye int
voors. jaer 1553 int scependom v[an] Jan Lordt met zijne medeghesellen in wette.
Metgaders ooc int scependom van mr Jacop Gheerolf van tsomer den 22e in meye
1554 ende hendende den 10e van october int voors. jaer daernaer. Volghende beede
gani gane zonder kosten ende uut(weg) Welcke voornoemde twee boucken ende
registers, metgaders zulcke andere als bij den voornoemde ioncheer Adriaen
gheduerende sijnen pacht van den voors. scoutedomme ghenoteert ende ghescreven
zullen wer[den] van alle de saken, die voor hem commen zullen. Hij belooft heeft
ende belooft bij dese, wel ende ghetrauwelic te bewaerene ende de zelve ten
afscheedene ende expireerne van sijnen pachte. Mijnen voors. heere zijne hoyrs
ende naercommers ofte haerlieder ghecommiteerden weder te restituerene ende ende
deliveerne.
Aldus ghelevert ende overghegheven bij den voornoemde mr Jan. Ende bij den
voornoemde joncheer Adriaen gheanveert ende belooft in scepencamere des voors.
stede.
Present meester Jacop Gheerolf Jacques de Wint , Adriaen Huughe Cornelis van der
Marct , Cornelis van Severe ende Ghysbreght Adtend scepenen. Ende ten jaren 1555
jaren alsvooren mij toorquonde als clerc.
Op tlippele? etc.
DSC09234
Ic Adriaen Musaert fs Jans kenne en lude bij desen dat bute dien, dat mijne
heere Woultere, heere van der Gracht van Axele, van Huele, etc., ter meerster
beede ende begheerte van wijlent Michiel van Hille in zijnen levene ten title
van pachte ende hueringhe bij hem vercreghen van mijnen voornoemde heere, op de
conditien conventien ende bespreken daer up bij hem ghemaect, ghesloten ende
gheaccordeert metten zelven heere. Volghende den contracten danof noepende.
Ghedespechiert onder huerlieder beeder hanteecken. Bedient hebbende zijner
erfachtich clercscip van Axelambacht, metten ontfanghe van den zettinghen,
ghescoten ende ander zaken. Den zelven staet ende officie anclevende ende danof
dependerende. Mitgaders ooc insghelycxs tofficie van den scoutheetdomme van den
heveringhe van Boostenblie, al mijne voornoemde heere als erfachtich ende in
propreteyt toebehoirende. Welcke officien van den clercscepe ende scoutheetdomme
met hueren toebehoirten ende meesters, zulc recht van pacht als de voornoemde
Michiel daeran hadde, hij van zeker tijt voor zijnen overlijdene mij
overghelaten ende gheresigneert hadde. Volghende den betooghe ende brieven van
accoorde ende instrumente ooc danof wesende. In welcke overlatinghe mijnen
voornoemde heere uut zijnder goedwillicheyt hem betrouwende te mijnder
souffisantie, ydoniteyt, meersticheyt ende diligentie, gheaccordeert ende
ghewillecuert heeft. Mits bij mij doende ende bezurghende den behoirlicken
dienste totten voors. officien staende. Ende ooc onderhoudende, observerende
ende uutcommende alle dezelfste bespreken conditien ende conventien. Zulck als
bij den voornoemde wilen Michiel gheaccordeert, gheconveniert ende belooft hadde
ende ghehouden was te doene. So eyst dat ic Adriaen Musaert boven ghenoempt, nu
zelve belooft hebbe. Ende beloove bij desen mijnen voornoemde heere, de voors.
zijne officien van den erfachtighen clercscepe van Axelambacht met alle datter
ancleeft ende dependeert. Mitgaders ooc tofficie van den scoutheetdomme van
Boostenblie, wel ende
DSC09235
Ghetrouwelic, duechdelic ende behoirlic te bedienene. Ende ooc tonderhoudene,
observerene ende uutcommene al tghuent dies ende alzo de voornoemde wijlen
Michiel van Hille mijnen meestere was die godt ghedyncke, zelve ghehouden was te
doene ende ghedaen zoude hebben indien hij te lijfve ghebleven waere. So wel van
ghetrouwelic te betaelene de jaerlicxsche ghece…ettierde ende besproken
pachte, die hij mijnen voornoemde heere belooft ende ghehouden was te doene ende
ghevene, als allesins anders te vulcommene ende vuldoene alle tghuent dies hij
bij de voornoemde verpachtinghe ende den contracten danof wesende. Onder zijn
hanteecken alsboven belooft hadde te doene of andersins ghehouden was.
Beloovende ooc te doene goeden ende ghetrouwe bewaernesse van alle de registers,
weseryboucken, den everyncboucken, rekeninghen van den lande ende alle andere
minumenten der voors. staten van clercscepe van Axelambacht ende den
scoutheetdomme van dien angaende. Ende te mijnen afsceedene ende hende van
pachte mijnen voornoemde heere ofte zijnen commissaris danof te doene goede ende
ghetrouwe overleveringhe van alle dien zoot behoirt. Verbindende in al tguent
dies voors. es, mijnen persoon ende al tmijne present ende toecommende.
Beloovende ooc bovendien ter causen voors.e met alle datter ancleven mach, te
stellen goeden ende souffissanten zekere ten vulcommene ende contentemente van
mijnen voornoemde heere ofte zijne naercommers, altijts alst hemlieden believen
zal. In kennessen ende oirconden der waerheyt zo hebbe ic mijn ghewoonelic
hanteecken hieronder ghestelt. Desen 4e van dezembre 1552
Musaert ….
DSC09236
Ic Wouter heere van der Gracht van (weg) van den Oosthove, in wermeke ende in
couere. Van Axele erfachtich schoutheete ende van Axelambacht, van Hulst ende
Hulsterambacht etc. Kenne ende lyde bij desen mijne presente lettren de officien
van de schoutheedommen van Beoosten ende Bewestenblyden in Axelambacht mij
causen alsboven competerende. Omme te diene al tguent dat een goet schoutheete
vermacht ende behoorde te doene. Ende in alle zaeken mijne heerlichede te
bewaerne ende in rechte te houdene, zoo een goet schoutheete behoordt te doene.
Int exerceren ende bedienen den welcke voors. officien van de schoutheedom van
Beoosten en Bewestenblyden, de voornoemde altijts ghecontinueert heeft tot ende
metten tijde van kerstavonde 1548 letstleden. Dat zijnen dienst als der cesseren
moeyte ende mids dat bij noch andere persoonen ten bedienen van de zelven
officien ghecommitteert wierden. Ende want ic van weghen van den voornoemde
Cornelis Pit van mijnder portie ende heelft scheede van zulcken jaerlicxschen
pachte prestatie, aldus d….ate van 20 £ gr. tjaers als hij huers de letste
jaeren vooren geleden alleen ghegheven heeft ende betaelt ende vuldan bem tot
ende metten kerssavont 1547. Zoo dat hij coenelic mij ter causen alsboven niet
meer dan resteert dan 10 £ gr. over den kerssavont ende jaer 1548, wesende de
letste paesschen 1548 van zijnen ghebruucke ende exercitie. Daerom ic hem te
we.e betrocken hebbe. Ende dat hij an mij heeft ghedaen versoucken hem te willen
accorderen lettren, omme te commen betooghen dat hij totten voors. tijdt last
ghehad heeft ter execucie ende bedienen van den voors. officien. Ten hende dat
hij te bet zoude moghen recouvreren tguent zijne rechten ende sollansen? Dit
eenighe ende particuliere hem noch tachtere ende schuldich zijn. Ende zo eyst
dat hem gheerne gheaccordeert ende ghegheven hebben dese mijne presente lettren,
omme daerbij te moghen lude in kennesse der waerhede. Es gheteeckent met mijnder
hand ende anne der hanghen mijnen propren zeghele.
Den (niet ingevuld) van den maent van (niet ingevuld) 1547
In alles schamper ende arghelist uutgesteken, zonder bij desen eenichssins te willen aggreeren zaeken [weg], zoude t…n zijnen tijd zouden moghe [weg] hebben bij onbehoirlicheden ofte tenichs(weg) van den vermoghene van mijnen voors. offi[cie] (weg) schoutheedom
(in de kantlijn)
De voors. [heer]lichede dAxele ende schoutheedomme van Jacop Blanke op mij
verstorven ende ghesuccedeert zijn bij den overlijdene van wijlen joncheere Joos
van der Grachte, in zijnen levene heere van Axele, mijnen beminden broedere was,
die god ghedynct. Bij zijnen overlijdene de zelve heerlichede van ende
schoutheedommen van Axele ende Axelambacht op mij succedeerden ende verstorven
als zijn oudste naeste hoyr feodal, succedeerden ende verstorven. De voors.
Cornelis Pit fs Gillis zichtent die tijt mijnen weghe als proprietaris uut
mijnder naeme ende als mijn stedehoudere last ghehad heeft behoorlic te bedienen
en exerceren.
Ter cause van de voors. officien van schoutheetdommen zo hij zeghelt.
Consenterende ende bij desen als eene last mij angaet, dat indien hij mij vuldaen ende betaelt zal hebben van der voors. somme ende reste van 10 £ gr., ter causen als.. met diesser ancleeft. Elcke meye hij zij hij vulder ende betaelt van tguent dies men hem tachtere ende schuldich es. Van zaeken angaende den sollans ende rechten hem competerende. D.et mij van bedienen van den voors. schoutheet van Beoosten ende Bew[estenblye zo]verre die hem behoeven te volghene ende ver..che hem anghe(weg)vaet de dan van den voors. kerssavont [weg] 48 [weg]ntie als der uutghync ende expireert.
DSC09237
Copie
Ic Jan Minnaert als procureur ende ontfanghere van edelen ende weerden heere
Wouter, heere van der Gracht van Huele ende van Axele, etc. Ghefundeert bij
levene van procuratie omme te doene dat hier naer volcht. Doen te wetene dat ic
hebbe ghestelt, ghecommiteert ende gheordonneert. Stelle, ordonnere ende
committere bij desen mijnen lettren Adriaen van Hille fs Simoens omme te zijne
mijne voors. heeren generael clercq van Axelambacht. Hem ghevende in den name
alsboven vulle macht, autoriteyt ende speciael bevel tzelve officie ende
clercscip te bedienene, bezurghen ende in recht thoudene ende alle te doene
datter toebehoort. Ende dat zulck clercq behoort ende ghecostumeert es van
doene, niet uutghesteken de baten, profficten ende emolumenten daertoe
behoorende, tontfaene ende heffene. Ende ditte den termijn ende pacht van
tweemael drie jaeren, die beghinnen ende inghaen zullen den eersten dach van
octobre 1540 lestleden ende vallen telcken voornoemde eersten daghe van octobre
den voornoemde pacht ende termijn ghedurende. Ende datte voor de somme van
twaelf ponden grooten tjaers, die de voornoemde Adriaen ghehouden zal zijn
jaerlicx daervooren te betaelene den voornoemde zijnen pacht gheduerende, altoes
betaelt zijnde binnen drie maenden naer dat den pacht ghevallen ende verschenen
wesen zal. Voorts consenterende den zelven Adriaen in den name alsboven
tvoornoemde officie ende clercscip in zijne absentie ende andere te moghen
bedienen bij substituyt, daertoe nut ende ydone wesende. Biddende ende
versouckende aen den bailliu ende scepenen van Axelambacht ende allen anderen
dat zij den voornoemden Adriaen metgaders zijnen substituut eedt ghedaen
hebbende alsoot behoort.
DSC9238
tVoors. clercscip ende officie doen ende laeten ghebruycken paisivelic.
Ghegheven onder mijnen zeghele ende handteecken desen 29e van octobre 1540
Ondergheteeckent J. Minnaert
Ende op den dors stont ghescreven:
Ic Wautere heere van der Gracht van Huele, Axele etc. kenne dat ic verlanct
hebbe den pacht van Michiel van Hille fs Adriaen van mijn clercscip van
Axelambacht tot mijnen wederroupene. Voor alzulcke somme met alzulcke conditien
ende bespreken als in twitte van dese commissie verclaerst staet. Welck
wederroupen ic sal moghen doen tallen tijden alst mij believen zal.
Actum den 18e van septembre 1546. Ondergheteeckent Wautere van der Grachte
(in de kantlijn)
Ende ghezeghelt met eenen groene zeghele uuthanghende in simplen steerte
Ghecollationeert jeghens burghe… commissie metter continuatie op den
dorsch ghestelt. Ghezegelt ende gheteeckent alsboven. Ende accordeert daermede
bij commissaris ende adjoinct.
G. Rijm ….. ..Buerme…
DSC09239
Wij Philips van Lydekercke riddere, heere van Heestert, Eversbeecke, Zulte etc.
Erfachtich schoutheete van der stede van Hulst ende Hulsterambacht. Doen te
wetene dat als de Jan de Poortere fs Jans overlatinghe ende resignatie
vercreghen hadde van Pieter Gheerolf bedienende schoutheete van der voornoemde
stede ende lande, van den pachte van tselven schoutheetdom, soe den selven
Poortere ons te kennen ghegheven heeft. Hebben duer de goeden rapporten, ons van
den voors. Poortere ghedaen, in de selven overlatinghe gheconsenteert ende
geagrieert. Ende de selven bij desen totten bedienen ende tbewaren van den
rechten van den voornoemde schoutheetdomme ghecommitteert. Ende dat gheduerende
den pacht van wijlent joncheer Adriaen van Schenghe van wij[l]en de voors.
Gheerolf tselve bij overlatinghe vercreghen hadde. Ghevende over zulcx den
voornoemde Jan de Poortere totten bedienen van dien met allen zijnen
appendentien ende dependentien vullen macht ende auctoriteyt, ten ende dit allen
met protestatien van onverlethede, omme sulcken sommen van pennynghen als men
ons van tvoors. officie jaerlicx schuldich ghebleven es ende alsnoch gheduerende
den voors. pachte schuldich mach wesen. Ter recouvrerene aen de wede van den
voors. joncheer Adriaen van Schenghen. A l naer uuytwijsen de wettelicken
verpachtinghrolle danof zijnde, sonder yet daerinne bij desen te innoveren. Ende
dat ooc den voors. Jan de Poortere ghehouden blijft tvoors. officie met allen
zijnen toebehoorten van diensten ende lasten te bedienene ende te bewarene,
zulcx een ghoet schoutheete van dien ghecostumeert es te doene naer uuytwijsenen
den voors. wettelicken verpachtinghrolle. Begheerende aen mijnen heeren den
baillius, burchmeesters ende scepenen van der voors. steden ende landen, dat zij
int tguendt dies voorseyt es, den voors. Jan de Poortere uuyt onsen namen
ontfanghen in eeden. Ende hem assisteren ende behulpich willen zijn. Ghegheven
onder ons in ons huus binnen Ghendt desen 11e meye 1552. tOorq[onde].
J. de Poortere ……
(in de kantlijn): Ende ghelt jaerlic in p..ieren ghelde de somme van zesse en veertich ponden groten tjaers.
DSC09241
Minute
Wij Philips van Liedekercke riddere, heere van Hoof(weg), Eversbecke, Zulte
Huele etc., als kerckelijck vooght van vrouwe Maerie van der Gracht vrouwe van
Huele, fa mer Diercxs, onze huysvrouwe. Erfachtich schouteete van Axele ende
Axelambacht, Huelst en Huelsterambacht etc. Doende weeten ende zeghelijcken, dat
alzo ter causen van onser heerlicheyt van den schoutheedomme van der stede van
Axel ende Axelambacht voors., ons competeert ende toebehoort onder andere
rechten als patroen van desen kercken ende godtshuyse gheleghen binnen der
selver stede ende ambachte. De gheste, colatie ende vulle disputie van den
curen, capelrye ende andere gheestelijcke beneficien alsdan. Ende dat zeckere
capelrye van der (niet ingevuld), ghefundeert in de parochiekercke van Ste
Pieters van der voors. stede van Axele, jeghenwoordelic vachiert bij den
overlijden van heer Pieter van Ackere leste possesseur van dien. Soe ende est
dat wij omme tgoedt rappoorten ons ghedaen van den persoen van Pieter Cornelis
fs Joos clerc des bisdoms van Cortricke. Ende themwaers gheneghen weesende,
userende van onzen rechte van patroonschepe, hebben de voors. capelrye van den
(niet ingevuld), ghefundeert binnen den voors. kercke met alle hueren
toebehoorten ende dependentien ghegoedt ghegeven ende gheconserveert, connen
gheven ende conserveren die bij desen den voornoemde Pieter Cornelis clerc
alsvoren met alle den rechten, vruchten, vrijheden, vervallen baeten, profijten
ende emolumenten daertoe staende. Behoorende ende verclevende mitsgaders de
distributien daertoe annecxs ende dependerende zulcxs als van ouden tijden ten
capelryen van der voors. kercke van Axele toebehoort heeft. Midts bij hem doende
den behoorlicken dienst. Behoudens dat den voornoemde Pieter Cornelis ghehouden
werdt de goedinghen van der voors. capelrye ende sot diest toebehoorende te
bewaeren, besurghene ende conserverene, zonder danof te ghedooghen eenighe
diminutie zoot behoort. Weesende oock ghehouden over te zendene in onzen handen
oft onzen ghecommitteerden binnen twee maenden eerst commende, bij goeden
verclaerst i.ghefon.te.. alle de goedinghen ende incomme daertoe behoorende.
Ende (weg)
DSC09242
willen ende begheeren midts desen dat onzen we[l] leeveden Cornelis de Lansheere
onzen bedienende schout van der voors. stede van Axele, oft Adriaen Musaert
onzen griffier van den voors. ambachte d…ech. Van hemlieden beeden den
voornoemde Pieter Cornelis fs Joos ofte procureur soufficant ghefundeert over
hem stelle ende lede in actuele ende reele possessie van den voors. capelrye met
hueren appendentien als boven. Ende midts laetene behoirlicke lettren van
recepissen ende usatie. Hem van den voornoemde capelrye met huere toebehoirten
als boven paeysivelijck laete useren ende ghebruucken. In kennesse ende
oorconschepe der waerheden, zoo hebben wij dese presente lettren van colatien
gheteeckent met onser hand ende ghezeghelt met onsen properen zeghele hier
uuthanghende. Den 12e in octobre 1562
Op ons huys binnen den stadt van Aelst
[in de kantlijn]
Ende ooc zal den voors. Pieter gehouden zijn indien dat hij lee.. conditien hier
naer volghende, onder den zelve capelrye werdde te kerssavont 1562. Omme
daermede te doene mijne goede gheliefte.
DSC09243
Copie
Ic joncheer Joos van der Gracht heere van Axele, Ledeghem ende Moere, etc.
doe te wetene allen den ghuene die dese lettren van commissie sullen sien ofte
hooren lesen, dat ic op den dach van hedent hebbe ghestelt ende ghecomitteert,
stelle ende committeere bij desen Adriaen van Hille fs Simoens mijn generaele
clercq van Axelambacht te wesene. Naer doude costume den last dienst ende
heerlichede van mijnen weghe te bedienene, te bezorghene ende te regierene. Wel
ende ghetrauwelic in rechte te houdene in alle zaken daert van noode wesen zal,
de profficten, baten ende emolumenten tzijnen behouve ende orboire op te heffene
ende tontfaene naer de rechten ende tuuytwijsen van den voors. clercscepe, zo
Bouwen Tayaert ende andere clercken tzelve officie ende clercscip bedient
hebben. Ende voort al te doene dat een goet clerq van Axelambacht sculdich es
ende vermach van doene den termijn van drie jaeren lanck gheduerende. Ingaende
te baefmesse 1537, omme de somme van 12 £ gr. tjaers. Waeraf deerste jaer
vallen ende verschinen zal te kersmesse 1538. Ende alzo voort de voornoemde drie
jaere lanck gheduerende. Begheerende aen den bailliu, scepenen ende ander
officies, dat zij hem tzelve laeten possesseren ende paisivelick ghebruucken.
Mede in zijn absentie uut crachte van desen te substituerene eenen stedehoudere,
omme tzelve officie ende clercscip in zijnen absentie te bewaerene. Zonder hem
ofte zijnen stedehoudere eenichsins belet daerinne te doene. Nemaer hem
behulpich te zijne op dat es noodt zij. Ghegheven onder mijnen zeghele ende
handteecken desen 7e van ougst 1537. Ondergheteeckent J. van der Gracht ende
bezeghelt met mijnen roden zeghele, uuthanghende in simplen steerten.
Ghecollationneert jeghens der generale lueden van commissarissen, bij ons
commissaris ende adjoinct.
G. Rijm ……. Buerm ……. (4 handtekeningen)
DSC09244
Wij Philips van Liedekercke ruddere, heere van Heestert, Zulte, Eversbecke,
etcetera, als ghetraut hebbende vrou Marie van der Gracht vrouwe van Huele,
Gracht, Moerseele, etc. Erfachtich schoutteete van Hulst, Hulsterambacht, Axel
ende Axelambacht. Coelaetien zeghele adverteert zijnde van den overlijdenen van
wijlent Dominicus de Lansheere onsen bedienende schoudt van Axel ende
Axelambacht. Hebben ghecommitteert ghesteldt, committere ende stelle bij desen
in den name van den voornoemde Dominicus ende die bij provisie ende tot onsen
weederroepen eenen Cornelus de Lansheere fs Lucas broeder van den voors.
Dominicus, om te bedienene ende te zijne ons bedienende schout van Axel ende
Axelambacht. Hebbende zulcken macht als de commissie van den voors. Dominicus
behelst ende inhoudt, niet ghereserveert noch uutghestecken. Behoudens dat de
voors. Cornelis zal doen behoirlicken eedt doen ende alzoet behoiren zal. Ende
dit bij maniere van provisie als vooren ghegheven in ons domme ende
bourchghenotschap van Huele. Desen 27e van april 1561, naer stijl van Camerycke.
Verconden ons ghewoenelijcke hantecken hieronder ghesteldt
.. Liedekercke
Hedent den 5e meye 1561 es Cornelis de Lantsheere , hoir van wijlen
Dominicus de Lantsheere zijnen broedere, in admissie van scepenen van der stede
ende poort van Axele duer tvercrighen van den pacht van den scoutheetdomme van
der voornoemde stede wijlen in zijnen levene competerende in de plaetse van den
voors. wijlen Dominicus ontfanghen. Ende over zulcx ten zelven daghe bij hem
ghedaen zijnen behoorlicken eedt in handen van Jan Stevens , balliu der
voornoemde stede, in de jeghenwoordicheyt van scepenen
Actum als boven
verso
DSC09245
Copie
Waultre, heere van der Gracht ende van Morsele, van Huele, van den
Oosthove, in wermeke ende in couere, heere van Axele ende erfachtich schoutheete
van Axelambacht, van Hulst ende Hulsterambacht, van Ledeghem etc. Doen te wetene
allen den ghuenenen die dese onse presente lettren zullen zien of hooren lezen,
dat wij hebben ghecostumeert ende alzo verre alst noodt es, van nyenx ghestelt
ende ghecommitteert. Continueren, stellen ende committeren bij dese presente
Michiel van Hille fs Adriaens in den dienst. Ende te zijne ende wesene uut onser
naeme generael clercq van Axelambacht, met datter toebehoort naer doude
coustume. Den last, dienst ende heerlichede van onsen weghe te bedienene, tende
tzelve officie met al datter ancleven ende dependeren mach wel getrauwelic te
bezurghene, regierne ende in rechte te houdene in alle zaken daert van noodt
wesen zal. De prouffijten, baten ende emolumenten daer toe staende ende
anclevende tsijnen proffijte end oorboire op te heffene, innene ende ontfaene,
naer de reghten, uutwijsene ende vermoghene van den voors. clercschepe, in alder
manieren zo Adriaen van Hille ende andere cleercken zijne voorzaten, tzelve
officie ende clerckschip bedient ende gheuseert hebben. Ende voort gualic ende
specialic al te doene dat een goet clercq van Axelambacht schuldich es vermach
ende behoort te doene. Dese voors. commissie ende continuatie gheduerende
alleenlic eenen tijt ende termijn van drie toecommende jaren achtereen
gheduerende. Innegaende ende beghinnende ten tijde van bamesse nu eerstcommende
in dit jeghenwoordich jaer 1548. Ende dat midts de zelve drie jaren gheduerende.
Jaerlicx telcken voors. termijne van bamesse op te legghene ende betalene tonsen
oorboire ende proffijte, ofte van den ghuenen danof wij hem last gheven zullen.
Ende diet behooren zal alzulcke
DSC09246L
somme van penninghen ofte jaerlicsche admodiatie, als wij ofte zekeren
ghecommitteerden uut onser name daer op met hem veraccordeert zijn. Op de
condicien, voorwaerden ende bespreken int verpachten van der voors. officie,
jeghens hem ghecondicioneert. Ende bij hem gheaccordeert zulck als die al int
langhe bij ghesonste ghestelt zijn onder handteeckens van onsen voors.
ghecommitteerden ende van hem Michiel, onder ons lieden rustende. Al welcke
poincten de voornoemde Michiel ghehouden es wel ende ghetrauwelic tobserveerne,
onderhoudene ende vulcommene. Ende voort tvoors. officie van den clercschepe van
Axelambacht met al dat daeranne cleeft ofte dependeert wel ende behoorlic te
bedienene. Ende dat op den zelven eedt die hij ten eersten ancommene ten
bedienene van den voors. officie eerstwaerf dede. Ofte indient noodt zij anderen
ende verversschynghe van dien alsnu te doene volghende der ghewuensaemheyt ende
usantie. Vermoghen de voornoemde Michiel van Hille uut crachte ende bij virtuse
van desen te stellen ende substitueren in zijne plaetse eenen stedehoudere, die
gheduerende zijne nootzakelicke absentien ende anderssins nyet, tvoors.
clercqschip zal moghen bedienen ende trecht van dien bewaren. Behaudens dat den
zelven stedehoudere ydone zij ende ooc ons danckelic ende aggreable.
Versouckende ende begheerende bij desen an den baillu, scepenen ende andere
officiers van Axelambacht bovenghenoemt, ende allen anderen wient angaen ende
touchieren mach, dat zij tvoors. officie van den clercschepe van Axelambacht met
datter ancleeft, den voornoemde Michiel van Hille doen ende laten possesseren
ende ghebruucken paisivelic, zonder hem ofte zijnen stedehoudere, zulck ende in
der manieren alsboven, eenich belet ofte empeschement daerinne te doene. Nemaer
hemlieden behulpich ende bijstandich te zijne op dats nood zij.
Ghegheven op ons huus te Morsele.
Onder onsen zeghele ende handteeckene
DSC09246R
hier onder ghestelt. Den eersten dach van den maendt van septembre int voors.
jaer 48.
Ondergheteeckent Wauter van der Gracht.
Op den dors stont gheschreven tnaervolghende:
Ic Woultre, heere van der Gracht, van Huele, etc., over dander zijde ghenoempt,
kenne bij desen gheaccordeert, ghecommitteert ende ghecontinueert hebben.
Committere ende continuere bij desen Michiel van Hille ooc onder dander zijde
ghedenommeert, ten bedienen van den staet ende officie van den erfachtighen
clerckscepe van Axelambacht mij toebehoorende, over dandere zijde breeder
ghementionneert. Zulck als hij ende zijne voorzaten, bedienende clercken van den
zelven ambachte, gheexerceert ende bedient hebben, op de baten, prouffijten ende
emolumenten daertoe staende. Ende op den zelfsten eedt, bij hem eerstmael ten
ancommene van tbedienen van den voors. staet ende officie ghedaen, ofte
vernyeuwen ende ververschen van dien eyst noodt naer usantie. Ende dit eenen
nyeuwen tijt ende termijn van noch drie toecommende jaeren, die ingaen ende
beghinnen zullen ten uutgaene van den loopenden pacht in dese commissie over
dander zijde ghespeciffiert. Te weten ten tijde van bamesse nu eerstcommende van
desen jeghenwoordighen jaere eenenvijftich. Danof deerste jaer van drien van
desen nyeuwen ghecontinueerden termijn henden zal ten tijde van bamesse als men
scrijven zal 1552. Ende alzo voorts totten hende van den zelven drie toecommende
jaeren ende ooc op de zelfste ende ghelijcke condicien. Ende midts bij hem
jaerlicx gheven ende betaelen zulcx als hij ghegheven heeft. Ende alzo tusschen
ons ondersproken es. In oorconden der waerheden zo hebben mijnen naeme hier
onder ghestelt desen 21e dach van der maendt van septembre int voors. jaer 1551.
Ende onder stont ghescreven Waulter van der Gracht
Ghecollationeert de voors. ende van commissarissen ende orconden accorden bij
mij.
Pou..ve
DSC09247
Copie
Wij Woutere, heere van der Gracht van Huele, van Oosthove ten Steenackere,
baroen van Guyse, van Conchy etc. kennen en luden dat wij houdende zijn een leen
van onser gheduchten heere den grave van Vlaenderen van zijnen casteele van der
onderburch te Ghendt. Ende es ghenaempt tclercscip van Axelambacht, dat men zeyt
de tafle met zijnen toebehoorten. tZelve leen staende ter trauwen ende
waerheden, ten relieve van thien ponden parisis ende twintich scellinghen
parisis van camerlinc ghelde. Telcker versterfte ende alst verandert bij coope
den thienden penninghen relief ende camerlinc ghelt als boven. Ter causen van de
voors. leene zo hebben wij recht te heffene van allen beden ende settinghen die
ghestelt worden binnen den zelven onsen clercscepe den 20e pennync. Item van
allen ghescoten die ghescoten worden in Boosten en Bewestenblie ende op den mole
met zijnen toebehoorten den veertichsten penninc. Item tvoors. ons leen heeft
recht te heffene ende tontfaene van allen oircondscepen dat ter vierscharen
ghedaecht wordt ende den heere niet aenne en gaet. Van elcken oirconde drie
scellinghen 11 gr. volghende den wijsdomme van den haveghedinghe. Item onsen
stedehoudere uut onsen naeme bedienende tvoornoemde ons leen heeft recht ter
causen van den zelven clercscepe te hebbene denen keerle sjaers met scepenen
ende twaelf ponden 11 sc. in ghelde. Al welck voornoemde leen wij overgheven
onsen voors. heere ende prince. In rechten, denombremente ter goeder trauwen
ende bij protestatien waert dat men bevonde, nyet meer of min daertoe
behoorende. Of dat
DSC09248
tzelve stonde te minderen ofte te meerderen laste dan voors. es. Dat wij danof
blijven onbegrepen ten goedtdunckene van den mannen van den voors. casteele van
der onderburch wiens huusghenoot wij zijn. In kennesse der waerheden zo hebben
wij dese onse lettren van denombremente ghezeghelt met onsen zeghele den
veerthiensten dach van hoymaent int jaer ons heeren duysent vijfhondert
neghenendertich. Ende onder staet gescreven:
collon. faicte a oug. rapport et trouve concorder par moi Wedelm sou…z lud..n
copie etait escript.
Ghecollationneert jeghens eene copie auctenticque. Ondergheteeckent alsvooren
wedelm ende bevonden. Daermede accorderende bij mij onderteeckent Wedelm.
Ghecollationeert jeghens g.il corve
Onderteeckent alsboven ende accordeert daermede bij commissarissen ende adjoinct
G. Rym P……. Buerman.
DSC09249
Copie
Dit naervolghende es rapoort van twee leenen die ic met vrouwe Ysabella van Ghistelle fa mer Joos wede van wijlen met Dierick van der Gracht. In zijnen levene riddere, heere van Huele. Vrauwe van Axele etc. Houdende bij hem in leene ende manscepe van joncheere Adolf van Eetvelde, heere van Zaemslacht, ter causen van joncvrouwe Lowyse Zoets zijnen huusvrauwe. Huer gheghevene bij tractate van huwelicke. dWelc zou heeft ligghende in de vier ambachte. Te wetene eerst een leen thiende dat de voornoemde vrauwe houdende es van den voornoemde hove ende zijn twee streken thiende in Boostenblye ende twee zesten deelen. dWelcke staet ter doot ende wandelcoope ten thien ponden parisis en 20 sc. par. van camerlync ghelde. Item dauden leen es een zesten deel van der rogghe tiende in Ghorynghem. Ligghende met meer ander parcheelen ghemeene met mer vrauwe van der Haeghe ende Waesmunstere. Staende dit voornoemde leen van ghelijcken ter doot ten thiene ponden parisis ende 20 sc. par. van camerlync ghelde. Ende beede ter veranderen van coope den thiensten penninck van dat ghelden zal relief ende camerlync ghelt als boven. Aldus zo gheve ic Nicolaus Pesquier als man van voochdien van mer vrouwe, overe in vorme van denombremente bij protestacien op datter meer of min toebehoort. Onverlet te bliven staende op te goetdyncken van den mannen van den zelven hove wiens huusghenoot ic ben. In kennesse mijns zeghels hier anne uuthanghende. Den 18e in novembre vichtienhondert ende zesthiene.
Ghecollacioneert jeghens doriginael raport ende denombremente rustende
onder jon[cheer] Jan van den Vichte heere van Nieuwenhove zijn(weg). Ende
accordeert bij mij als clerc,
Jan van den Ab (weg)
DSC09250
(in de kantlijn) : Soit ceste regle anam des pieches y partis et voir a mrs
Robert Duveli consellier en Flandres et Johan de Rebrulielles aussi consellier
…re des comptes a Lille affin de le tout otour oir le remonstera et entendre
comment loy le droit contente. Aussi sur les difficulties des confiscations
toulieux melieurs conseil. Et semblables droicts sinnant les servieres l… es a
eulx escriptes. Lesguel en polfront aussi partir et co.gi…te aussi de
rassinchien quand voullu dallost lequelle este la plus part propre aux
codrations de .union en ceste d.. requeste unes reunes et polrut satisfayt a
anlimus difficulte que pourront faire lesth…. quissaires usant que de foute
dili…en veu que luy entend accelever la .union et pour cause mes .uus affin
quel neu…vem que quelque difficulte entre les parties asscuvoir dLipelles et
du present faicts a Bruxelles au Bret.. des f…ten le 28e jour daougst 1564 et
signer
Krugont
DSC0250
copie de Lippe stille s..r ceste ….se
Aen den Coninck
Supplieert ende vertoocht in alder reverende mer Anthony van Liedekercke
ruddere, heere van Landerghem, Huele, Moirselle etc., hoe dat alzo zeer onlancx
bij den overlijdene van vrauwe Marie van der Gracht zijnen vrouws moedere, op
hem ghecommen ende ghesuccedeert zijn diverssche heerlichede. Ende onder ander
terfachtich schoutheedom van Axele ende Axelambacht, tclercscip ende
ontfangherscap van den zelven ambachte, metten collatien van allen den curen,
capelrien ende andre beneficien. Metgaders andre diverssche rechten ende
goedinghen. Onlancx tzijnder kennesse ghecommen es, dat mijne heeren de
commissarissen ghedeputeert omme tvernieuwen van uwe majesteits wetten in
Vlaenderen, gheconcipiert hebben accord ende appoinctement te makene tusschen
den poorters ende inwoonders der voornoemde stede van Axele ende de insetene
ende cuerbroeders van den voors. ambachte. Daerbij de zelve commissarissen
verstaen binnen der voors. stede ende ambachte te makene eene wet ende de wetten
van de voors. stede ende ambachte te ovrierene. Ende mits dat tzelve zeer
gualic, ja ondoendelic es, niet alleenlic duer de diversschiteyt van de costumen
wesende tusschen den inwoonders van den voors. stede ende ambachte gheheel
diversch ende elc anderen contraxierende, dat ooc tzelve ter correcie van uwer
majesteit niet wel en zoude conne gheschieden zonder groot interest van de
suppliant in zijne voors. rechten ende vermoghene. Ende merkelic in zijn
DSC09251L
voors. schoutheedom ter causen van den welcken hij alleene vermach met scepenen
van den voors. stede ende ooc van den ambachte alle maninghen in alle civile
ende fonsiere? zaken. Zowel aengaende der dijcaige als andere, heeft ooc ter
causen alsvooren alleene recht thebbene binnen der voors. stede ende ambachte,
alle voortheesschinghen zo in criminele als civile zaken, metgaders te doene
alle de daghinghen die naer rechte geschien moeten. Vermach noch ter causen
alsvooren alleene te stellene ende creerene de dijckscepenen, overganghers ende
landmeters, behouven ter conservatie van den dijcaige binnen der voornoemde
ambachte. Ende es alleene cypier van den voors. stede ende ambachte. Ende
bovendien es erfachtich clerq van den voors. ambachte hebbende recht alleene te
stellene ende committerene tot bedienen van den voors. clercscepe zulck
persoonen als hem belieft, die in zijnen name houden de registre zo van
weeserien, ghedinghen als van alle andre acten ende contracten die ter
vierschaere ofte voor de wethouders van den voors. ambachte ghedaen verkent oft
ghepasseert werden. Ende es de voors. bedienende clercq in den name van den
suppliant ontfanghere van den voors. ambachte, zowel van uwe majesteit an den
subventien als andre. Hebbende voor zijn recht
DSC0251R
van ontfanghe, de welcke men noempt al dat lootghelt den 20e penninc van al dies
op tvoornoemde ambacht ghestelt, gheint ende ontfaen werdt, boven noch
diverssche andre rechten danof de suppliant hem verdraecht alhier mentie te
maken in de notorieteyt van dien. Ende uwer majesteit ter correctie als voren en
competeert. Maer binnen der voors. stede ende ambachte de bailliuagen, zo van
binnen als van buuten ende de greffie ofte clercscip van den voors. stede.
dWelcke den voorsaten van den suppliant ooc plachte toe te behooren, tot dat zij
tzelve der stede uut liberale ghifte ghesconcken hebben. Ende overmids dat bij
den voors. cure zo verre die geschiede de voors. rechte alle gheconfirmeert
zouden werden, bidt de suppliant dat uwer majesteit believe voor de zelve cure
hem suppliant tontfaene in justitie om daer jeghens ghehoort te moghen werden
ende zijne rechten te veriffierene. Committerende daer toe die van uwen rade in
Vlaanderen oft zulcke andre commisen als uwer majesteit believen zal. Regard ooc
nemende, dat promptelic blijckt dat de voors. suppliant bij den voors. van uwen
rade in Vlaenderen bij provisie ghehouden ende ghemainteneert es in zijne voors.
rechten van den clercscepe van den voors. ambachte van Axele, bij cope van den
acte danof breeder ghewaghen te desen ghenoucht. Ende zult wel doen
DSC09252
majesteit tot maerten de meye te besiene of onder de minumenten van den
sterfhuuse van wijlen den heere van der Gracht es een attestatie van den usantie
van den exercitie van de clercscepe, danof tanderen tijden overlegh ghedaen es
onder de cottatie.
Insghelijcx ten zelven huuse te besiene of onder de selve minumenten es den bouck oft registre van den weeserie van Axelambacht, beghinnende in tjaer 1550. Hendende ende ghecotteert ten nye
(in de kantlijn): Es onder Musaert
DSC09253
Den Heere van Eversbeke riddere [?] jeghens der procureur generaal
De verweerdere procederende opt eerste versouck van den hove, zecht dat
hier alleenelic questie es van pertriseren in de polders van Namen, der
majesteit voor den meerderen deel toubehorende. Daer hij riddere niet en
verstaet de majesteit noch zijne officiers texcluderene van te pertriserene,
maer met hemlieden te concurrerene. Ende ooc te moghen pertriserene zo hij ende
zijn voorsaten ghedaen hebben.
Actum den 14e van hoymaendt 59
De procureur generaal van Vlaenderen consenteert in de concurrentie zo
verre als de polders gheleghen zijn in Hontenisse parochie ende schouteedom van
Hulsterambacht aen gaet, maer niet in pachte sorterende onder de parochie van
den poldre van Naemen, want de riddere noch zijn voorsaten als daer noyut gheen
schouteeten en zijn gheweest. Ende bij dien daer gheene pertrisie en vermueghen
volghende huerlieden selfs overlech ende denombrement.
Actum den 5e septembre (onleesbaar)
DSC09254
Copie
Compareerde voor ons notares ende ghetuyghen onderscriven in persoone
Michiel van Hille hebbende zijne vulle memorie ende verstant. De welcke kende
ende verclaerde hoe hij hier te voiren overghelaten ende gheresigneert hadde
Adriaen Musaert fs Jans zijne staet officie ende pacht van den clercscepe van
Axelambachte met alle zijne proffijten, emolumenten ende baeten. Sulcxs ende in
der manieren hij comparant tzelve in pachte houdene es van joncheere Wouter
heere van der Gracht van Axele, Huele etc. overlaet ende resigneert al noch bij
desen. Mitgaders noch zijne officie ende commissie van den schoutheedomme van
den heveringhen van Boostenblie. Ooc toebehoorende de voornoemde joncheere
Woultre van der Gracht, omme de voors. twee officien bij den voors. Adriaen
Musaert bedient ende gheexerceert te zijne den tijt ende termijn van twee jaeren
zolanghe de voornoemde comparant daers an pacht heeft. Ende daernaer van mijnen
voornoemde heere nieuwen pachte te ghecrighene, indien hij can. Danof den
eersten dach van ghebruycke ende possessie van den voors. twee officien tvoors.s
Adriaens proffite inneghaende ende begonsten metten eersten dach van octobre
1552. Ende alzo achtervolghende ende continuerende de voornoemde twee jaeren
lanc gheduerende. Dus zo beloofde de voornoemde Adriaen Musaert hier ooc mede
comparerende, den voors. van Hille te quyttene jeghens de voornoemde heere van
de jaerelicxsche pachten van zijnder possessie. Ooc ingaende eersten octobre
alsboven ende verschijnende in tjaer 1553 den eersten pacht. tWelck hij
verzekert op zijnen persoon ende alle zijn goedt. Mitgaeders scepenen van den
voornoemde ambachte ghenouch te doene van huerlieden dienst ende (weg)
administratie van (weg) penninghen van den zelven ambachte (weg) dat de
voornoemde joncheere (verdwenen)
DSC09255
danof gheene clachte noch moeyten en hebben.
Aldus verkent ende gepasseert bij den voornoemde Michiel van Hille ende Adriaen
Musaert desen eersten decembre 1552.
Present ons meester Symoen de Plave priestre, notares Jan van Wychuyse Jacop
Bellius ende Willem dHooghe ghetuygen, hier toeghecomen ende specialic ghebeden.
Onder stont ghescreven:
Ita est Simon de Plaven ab Asperen subplibanus ecla collegiato, beata Maria
Verginus oppidi Andwerpiensis sacra aplica auctoritate notarius per concilius
Brabancia admissus.
Collatie es ghedaen jeghens zijn originael. Ghescreven ende gheteeckent
alsboven ende concordeert bij mij als clerc van Axelambacht.
Musaert
DSC09256
(in de kantlijn):
nl.. ut petitur avis si le suppliant soeulis est dresche … la diminution de
son fief se peult pourvoir vers la mar de la reyne si bon luy publi.
Acte le 15e jour de janvier 1555 lettl…
An den treysorier
Supplieert ende gheeft oodmoedelic te kennene joncheer Wouter, heere van
der Gracht van Huele etc., hoe dat onder andre goedinghen hem toebehoort
tscoutheetdom van Axele, ghehouden in leene van uwer casteele te Ghendt.
Hebbende ende vermoghene diversche rechten ende preheminentien na uutwisen den
denombremente daerof wesende. Ende onder andre zo behoort den zelve schoutheete
toe trecht van maninghen. Ende danof te hebbene van elcker maninghe drie
schellinghen parisis. Ende ooc alle partien ende oorconden te eedene. Ende van
elcken eede die hij staeft bij wijsdomme van wette ofte bij manscepe van ghelic
thebbene 3 sc. par. Ende voorts te doene alderhande daghinghen van zaken
vallende ter kennesse ende beechte van scepenen van uwer stede van Axele.
tWelcke zijn de principale vervallen ende emolumenten, competerende den voors.
schoutheetdomme. Danof hij suppliant ende zijne voorsaten van allen ouden tijden
ghebruuct ende paysivelic ghepossesseert hebben zonder eenighe contradictie. Van
welcken leene de suppliant ten dienste staet van uwer majesteit als leenman
achtervolghende zijnen denombrement ende den lettren van incommeninghe op
vermoghen van den zelven leene tanderen tijden met kennesse van zaken bij juge
competent gheexpediert. Ende hoewel men mitsdien den suppliant niet en behoorde
te vermindrene ofte vercranckene in de prouffijten, vervallen ende emolumenten,
hem competerende ter causen van den zelven leene ende schoutheetdom in
diminutien ende vermindertheden van dien ghehouden van uwer majesteit als grave
van Vlaenderen van den voors. uwer casteele van Ghendt. Nietmin ter kennessen
van den suppliant es ghecommen dat een meester Jan Crabbe met eenighe zijne
ghealieerde vervolcht, ghesoluciteert ende vercrighen zoude hebben van uwer
majesteit zekere ordonnantie int jaer 1537. Ende burchmeester bedeghen zijnde
van den voors. stede. Dit eerst ghedaen publiceren binnen langhe tijde daeran
grootelicx in eenighe poincten in vermindertheden van den voors. leene ende
schoutheetdomme van den suppliant hem ofte zijnen voorsate onghehoort,
ongheroupen ende onghedefendeert. Ende ooc zonder tweten of komen van den
notablen ende inzetenen van den voors. stede. Daerbij onder andre de daghinghe
gheattribueert zouden zijn den bode van den stede, daer die volghende de
vermoghene van den voors. leene van allen ouden tijden toebehoort hebben den
voornoemde suppliant ofte zijne ghecommitteerde. Ende ten andren daer dat men
van allen ouden tijden alle zaken beleedt heeft in vierscaren, daer de suppliant
van elcker maninghe hadde drie schellinghen parisis. Ende ooc van elcken eedt te
stavene ghelden 3 sc. par., uuteghedaen eenighe cleene zaken die scepenen ex
officie sommerlic ende zonder figuer van processe bij consente van partien in
cameren verappointierden. Ende als zij die niet verappointieren en consten,
renvoyeerden die als dien ter vierscare. Daer nu bij den voors. ordonnantie
indien die sorteerde, ghezeyt staet dat alle partien alvoren ghedaechet zullen
werden omme trecht te ghenietene in cameren. Nietmin, indien de verweerende
partie daer comparerende, versochte de vierscare zonder haer gheconsenteert
werden, mits refuse van costen van procedueren ende delayen, gheve men sichtent
tmaken van den heessche. Behoudelic dat partie de vierscare versochte voor
Lindeman
DSC09257
litiscon(weg)tatie en van z(onleesbaar) daer in camere (weg) contestatie
ghebuert es. Ende ooc materien, provisional ende haeste. Begheerden ghetracteert
ende ghetermineert zullen wesen in cameren, sonder dat de voors. scepenen van
Axele van zaken in cameren ghewijst, hemlieden zelven zullen vermoghen te
reserveerne van cameren in vierscaren, maer daerof subject zijn. Ende staen ter
resorte van uwer camere van den rade in Vlaenderen ghelck andre inferieure
wetten van uwen lande van Vlaenderen. In zulcker wijs dat in effecte de
vierscare daerbij te menten gaen zal ende van hondert zaken met eene ghescepen
en werdt niet meer in vierscaren ghetracteert te werdene. Overmits dat men
indifferentelicken ende bij ghelijcken truyve ende dilaye de zaken beleeden
zonder van nu voortan in cameren, zonder eenighen cost van maninghen oft eedene.
Alzo zij onder tdexele van den zelver ordonnantie meenen te doene. Al welcke
ordonnantie bij den voornoemde meestre Jan Crabbe zekeren corten tijt daernaer
beghonnen zijnde te onderhoudene. De andre wethouders van den zelver stede nae
hem in wette anghecommen zijnde, consideerende dat de zelve ordonnantie pover
was jeghens tghemeen proffijt van den inzetenen van den zelve stede. Als daerbij
elcken wetsel ghegheven zijnde jeghen zijnen crediteurs. Proces ende dilay te
nemene van huerlieden deuchdelicke schult. Bij advisen dat zij in de zelve
camere daghen, lettel of gheenen costen hebben. Ende ooc considerende dat zelve
was jeghen trecht ende hoocheyt van tsuppliants heerlichede ende schoutheetdom.
Hebben de zelve ordonnantien van cameren laten varen ende teengadre geroyeert.
Dien volghende alle de procedueren die daer gheintenteert waren, gherenvoyeert
in vierscaren omme daer voort ghehandelt ende ghetracteert te werdene totter
diffinitive. Alwaer de ghecommitteerde van den suppliant ontfaen heeft zijn
recht van maninghe alof dezelve in vierscaren geintenteert gheweest hadden.
Welcke oude ende i…ale costume alzo weder gheobserveert es gheweest tot nu int
jaer 1555 lestleden, dat Cornelis Reins burchmeester met eenighen van zijnen
ghealieerden maechscepe in wette, zittende de relief van nieuwe ordonnantie
nieuwlic gheordonneert ende opghebrocht heeft. De welcke de voornoemde meester
Jan Crabbe nu burchmeester, jeghenwoordich soliccitent van diere, ooc in
meeninghe es voort te observeerne ende onderhoudene. Te dien zelve openbaerlic
van menen hebbende doen condighen, bij ghescrift ghedaen stellen ende hanghen
openbaerlic int stadthuus voor elcken nieuscht. Daerbij ordonnerende elcken die
te onderhoudene zonder daer jeghens te doene grootelicx ter p…iditie ende
enervatie van den voors. leene ende schoutheedomme. tWelcke zo voorseyt es
lettel of gheen prouffijten en heeft dan de voors. maninghe ende staven van
eede. In zulcker wijs dat de suppliant van nu voortan ghescepen w.nt meer ghelts
van huus te bringhene dan te prouffyteerne. tWelcke ware jeghens de natuere van
alle beneficien ende ghiften van princen. Van alwelcken indien de voors. uwe
majesteit gheadverteert
DSC0957R
gh(weg) hadde. Ontwijfel gemoveert hadde gheweest de voors. ordonnantien emmers
den voors. riddere ten aengaene te refuseerne. Ten hadde ghenen verandrene de
voors. vierscare in cameren. Mits betalende den suppliant in de qualiteit als
boven zulcke rechten ende preheminentien in cameren als hij ghehadt heeft in
vierscaren. Alzo alle redenen recht ende equiteit dat willen ende begheeren.
Nemaer es de voors. ordonnantien bij den voornoemde meestre Jan Crabbe
ghepracticqueert onder tdexele. Dat hij te kennen gaf dat men altijts vierscare
houden zoude voor den schoutheete als de bailliu niet en zal willen dinghen.
Ende tusschen partien in cameren naer doude costume. Daer nochtans doude costume
in cameren noyut en was zo de subsequentie specialiteit luut ende innehoudt,
hier vooren in partien verhaelt. Ende uut warachteghe vindicte ende contrevengie
van dat de broedre van den suppliant hem meester Jan hier te vooren desorteerde
van tzelve officie ende schoutheetdom, zonder hem dat te langher te willen laten
bedienen.
Waeromme ende dat ontwijftlic de meeninghe ende verstant van uwer majesteit niet
en es te willen verminderen, uwe vors..alen in de leenen ende heerlicheden van u
ghehouden. Ende dat de voors. meestere Jan Crabbe jeghenwoordich burchmeester es
met eenighe scepenen zijnt ghealieerde, onder tdexele van den voors.
ordonnantien doen. Doen de daginghen bij hueren bode zonder den suppliant ofte
zijne ghecommitteerde tanziene. Ende voorts alle zaken met alleene cleene zaken
wesende onder de tien of twintich scellinghen grooten. Maer ooc alle groote
zaken van importancien. Ende bij ghescrifte dinghen tracteen in cameren zonder
den suppliant aldaer te ghedooghene bij hem oft zijne ghecommitteerde te manene
ende te eedene. Ende alzo te privereerne van alle zijnen prouffijten, vervallen
ende emolumenten, zo es den suppliant van noode e..e hier in voorsien te zijne.
tHebbene uwe provisie dat ghemerct believe der keyserlicke majesteit den
suppliant te verleenene uwe opene lettren van commissien bij virtute. Van den
welcken bevel ghedaen zij den voornoemde burchmeester ende scepenen van Axele
ende allen andren diet angaen mach. Dat zij laten varen de voors. ordonnantien
annegaende den poincten ende articlen hier vooren verhaelt. Ende van nu voort
anhouden ende onderhouden de vierscare ghelijc men in voorleden ende van allen
ouden tijden ghedaen heeft. Latende ende ghedooghende den suppliant ofte zijn
ghecommitteerde aldaer de daginghen, maninghen ende staeven van eeden doen. Ende
danof ontfaen zijn over trecht ende sallaris naer de oude ende i…emorale
usantie ende costume in ghelijcken gheuseert, zonder eenighe zaken bij
ordinairen trayve van justitien, meer te tracteerne in cameren, anders dan de
ghemene die zij sommeert. Ende zonder figuerene van processe appointieren
willen. Ende daer zij die niet verappoinctieren en connen zenden ter vierscare,
oft emmers daer zij van der voors. camere useren willen. Ende van vonnessen daer
ghewijst staen subject den
DSC0258
resorte van den camere voors.. Ende in bliven den (weg) der voors. ordonnantien.
Dat zij den suppliant ende zijne naercommers schoutheetens van Axele of de
huerlieder ghecommitteerde ontfaen ende ghedooghen, omme al daer de daghinghen
maninghen ende staeven van eede te doene metten prouffijten daeranclevende. Zulc
als hij ghedaen ende gehebt heeft in vierscaren ten fijne dat tvoors. leen van
den suppliant. Mits dooghende de lasten daertoe staende, niet vercranct noch
ghediminueert en zij van den baten daertoe competerende. Ende int cas van
oppositien ofte delaye da…. voor den president ende lieden van uwen grooten
rade te Mechelen die u ghelieven zal. Overmits dat concerveert statuuten van
uwer ordonnantie daertoe te committeerne. Ende op zulc versoeck van provisien
als de suppliant voor hemlieden zal willen doen ten daghe dienende. Gij zult wel
doen
DSC09259
Extract uut eenen bouck ghe(weg) papiere danof tprehem[inentien] hiernaer
volcht.
Den everinghebouck van Boostenblie, vergaen ende vermeten alle met roede ende baste bij Bauwen Tayart, Joos de Brauwer zeggher van schaute, Willem Witte, Willem Cattert, Inghel de Brauwer Cors., Bauwen Wauters ende Adriaen de Molenaer overghanghers van der zelver everinghe, schauteetens Pauwel Dancsens ende Anthonis de Moor, Adriaen van Hille clerc mer vrauwe van Axele, Joos de Wynt wederclerq. Lantmeters Matheeus Massureel ende Michiel van Dorne. Ghecoitteert bij Jacob Masureel als nemer van den bastdragher. Hubrecht de Keersmakere Pieter Scholpaert ende anders vulhendt ende van weerden ghewijst in julio 1526. Onder stont ghescreven per tuver in doco witter presbieters. Ende int hende van dien stont ooc ghescreven finis est ado 38 die 29 advent ghescreven par me jonvrouwe Wittere 15e
Ghecollationneert jeghens zekeren everincbouck ghescreven in paipiere.
Ende accordeert daer mede bij oud commissaris ende adjoinct.
G. Rijm P….. Buerme
DSC09260
Copie (weg)
Naervolghende es de grootte ende overg(weg) eenen leene dat ic Jan Tayaert
fs Baudwins (weg) in leene ende manscepe van mijnen gheduchte (weg) der
keyserlijcke majesteit grave van Vlaenderen van zijnen caste[ele] ende
onderburch van Ghendt, mij toecomende ende verstorven bij den overlijdene van
mijnen vadere. Te weten tclercscip van Hulsterambacht met zijnen toebehoorten
van baten, proffiten, gheuseert ende ghecostumeert te ontfane. Van oudts tijden
tzelve mijn leen staende ter trauwen ende waerheden ons gheduchten heere ende
teene vullen relieve van 10 £ 11 sc. en 25 pen. van camerlync ghelde naer
costume shoofs. Ende als tvoors. leen verandert bij coope den tiensten penninc,
van dat ghelt relief camerlync ghelt alsvooren. Welc leen ic Jan Tayart aldus
uutgheve in vorme van denombremente, eerbaren wijsen ende discretelic Daniel de
Stoppelare als bailliu ons voors. heeren, altijts ter correcten ende
verbeteringhe van den mannen van den hove wiens huusghenoot ic ben. Indien mijn
leen minder bevonden worde dant hier overghegheven wert, danof te stane
onverlet. tOorconde te mijnder bede heeft bij mer van Huffelghem zijnen zeghele
hieronder aanghehanghen den 18e dach van april 1533
Onder stont gescreven
Collationneert faicte de ceste copie au rapport original en per chemin sdelle de
chire vermeille reposante en la chambre des comptes a Lille et trouvee concorder
par mon soub..z.
Signe de Callonne
Ghecollationneert jeghens ghelick van copie. Onderteeckent alsboven. Ende accordeert daermede bij ons commissaris ende adjoinct
G. Rijm P…. Buerm
DSC09261
Extract van den prehemin[entie] (weg)bouck
Dit naervolghende es den everincbouck van Boostenblie. Ghemeld bij Pauwels Dancss schoutheete mijnen heeren van Axele. Overgaende Roelandt Tayart Willem Witte Luuc van Laere ende Bouwen Wouterss Adriaen van Hille clercq mijnes heeren voors., Jan Rasschaert wederclerc, landtmetere Thomas Scholpaert bastdraghere Adriaen de Mueleneere. Beghonnen den 14e in aprille 1516 ende van weerden ghewijst den.
Ghecollationneert jeghens zekeren everincbouck gescreven in pampiere. Ende
accordeert daermede bij ons commissaris ende adjoinct
G. Rijm P…. Buer
DSC09262
De ghescoten van mervrouwe van Heullen lande van den jaere 1525.
Item te meye 1525 in zuydoost van Blyden ende ten 2 gemeten ten 9 sc. gr.
Item doen in tHauelant 17 gemeten ten selven prijse 2 sc. par.
Item doen in Wesdorpe 3 gemeten ten zelven prijse 6 gr.
Item doen in Justaes 5 gemeten ten selven prijse
10 gr. ende 13 sc. 7 den. gr.
Item te baefmesse 1525 in Zuydorpe poldere de selve heveringhe 56 gemeten
ten 2 grooten ten comt 11 sc. 9 gr. 3 den. par.
Item doen int Hauerlant 17 gemeten
ten 3 sc. gr. ten comt 4 sc. 11 gr.
Item doen in Wesdorpe 3 gemeten
ten 2 sc. gr. ten compt 7 sc. gr.
Item doen in Justaes 5 gemeten
ten 2 sc. gr. ten compt 12 sc. gr.
ende tjaer 25 in Bewester 32 sc. gr. par. 3 den. par.
Item in Boostenblie tSent Jansmesse 1525 van 8 gemeten 56 roeden
ten 3 sc. gr., ten compt tselve te Ste maertensmesse 1525
ten 3 groten ten comt
Ende tjaer 1525 in Boostenblie resomerende van 3 £ 14 sc. gr. 9 den. gr.
verso
DSC09263
tjaer 1526
Item in Boostenblie op de nieuwe heveringhe van Ste Jansmesse ende Ste
Maartensmesse 1526 ten 6 groten
ten comt ter somme van 3 £ 5 sc. gr.
Bewestenblie tjaer 1526
In Zuydorpepoldere meye 26
56 gemeten ten 2 gr. 2 myten.
ten compt 9 sc. 9 gr. 8 den. par.
Deselve doen in tHauerland 17 gemeten
ten selven prijse 3 sc. gr. par. 7 den. par.
Deselve in Westdorpe doen 3 gemeten
ten selven prijse 6 gr. 3 den. par.
Deselve in Justaes doen 5 gemeten
ten selven prijse cot 10 gr. 5 den. par.
Baefmesse 26
In Zuydorpepoldere op de nieuwe heveringhe te baefmesse 1526 van 62 gemeten
ten 3 gr. 5 den. par.
ten comt 17 sc. 11 gr. 2 den. par.
Deselve doen in Wesdorpe dat Cornelis Jans bedrijft ten 3 gemeten, 5 den.
par.
comt 13 gr. 8 den. par.
Deselve doen in tHauerlant 30 gemeten, ten 4 gr. par. 3 den. par.
ten compt 9 sc. 4 gr.
In Justaes doen 5 gemeten ten 3 gr. ten 15 gr.
Ende 26
5 £ 8 sc. 9 gr. 9 den. par.
DSC09264
…sen bij mij Pieter Bloc over ende uter naeme van mevrauwe van mer K.elte. Van
Nycolaes de ontfanghere van mevrauwe van Huele over ende uter naeme van mer
voornoemde vrauwe de somme van 24 £ 14 sc. par. ter causen van peil.te ende
renten, ghevallen te bamesse 1524. Ende vandaer te vooren hier inne begrepen.
Belove den voornoemde Nycolaes van desen ende alle voorleden jaren te quitene,
metgaders dat hij mij bewijst heeft an Jan Duerinc 2 £ 9 sc. 9 gr. par. Van
drie jaren te ontfaene in order mijns tekenincs hier honder.
Cot den 24 in maerte de anno 24 naer Dorimeke? Bij mij Pieter Bloc
DSC09264
Ontfaen bij mij Pieter Snouc als ontfanghere van vandenHoute van edele en weerde
vrouwe mevrauwe van Huele vijf ponden twaelf schellinghen 5 gr. ter cause van 53
sc. par. die zo jaerlic sculden es ten rentebouck van vandenHoute. Ter cause van
hueren leene gheleghen te Wachtebeke. Dit over bamesse 1525 ende 26. tOrconde
mijnen hante bij den 7e in maerte 1526
Pieter Snouc ……
DSC09265
Ic Aderiaen van den Eechoute kenne ontfaen hebbende van mevrouwe van Huele bij
der hant van meestere Adriaan dHulle huer ghecommitteerde, de somme van twintich
ponden grooten. En dat ter cause van een losrente die zou mij jaerlijck sculdich
es. Bedragende twee ponden grooten tjaers. Gevallen de selve rente van den jaere
1525 ende 26. Ten selve termine ghespecifiert ende verclaerst in den lettere van
der constitucien van den zelve renten. Van welcke twee jaere boven verclaert ten
allen andere voorgaende jaere mij kenne wel ghecontenteert ten wel ververnouch.
Ende scelde quite mer vooren.. ue… ende al andere diet angaen mach. In
kennesse mijns antteckens, hieronder ghestelt den 23e van sprockle anno 1526
A. … Eechouten
DSC09266
….roo sij reyser altijts vermeer(weg), rys..co..r van der mannen ende grave
van Vlaenderen ende den eersten onsen duerwaerder oft sergeant van wapenen
hierop verzocht solvent w(weg) hebben ontfaen doetmoedighe suppliant van heere
Vranchois de Rijcke priestere, erfachtich cureit van den parochiekercke van
Axele. En houdende hoe dat coirs naer toverlijden van eenen meestre Pieter van
Ypre die de voorsreven cure zekeren tijt als vicegerent bedient ende
ghedeserviert hadde. Aen hem suppliant ghecommen es heer Floreins Crabbe als
doen zo hij noch es deken van den vier ambachten. Ende heeft dezelve cure
ghearrendeert omme die te deservierene. Ende daernaer hem excuserende van den
zelver deserviture onder tdexele van anderen laste. Bij hem sichtent gheanveert
zo hij zeyde, heeft totten bedienen van den zelver cure, ghesuprimeert eenen
meestere Jan van den Hasselt priestere parochie Paxe in Caprycke. Ende naerdien
hij suppliant hem ghesuprimeert hadde so an den ydoniteyt van den zekeren
meestere Jan van den Hasselt. Heeft hem ter promotie alsvoiren de voors. cure
overghelaten ende ghearrendeert te zulcken prijse ende termijne als de zelve her
Floreyns die ghenomen hadde. Ende onder andere metten laste van te betalene den
diocesaen ofte zijnen ghedepuutteerden de non residentie van den suppliant. Ende
de voors. cure wel en ghetrauwelick te bedienene ende den parochiaenen goet
onderwijs ter zalicheyt van haerlieden zelver te ghevene. Ende de helighe
sacramente te (weg) kerken tadministrerene. Ende al behoorde, so in zijn persoon
tzelve alsoe ghedaen thebbene nie.en(weg) heeft daertoe ghesubstitueert ende
(weg)eer Pier de Valle ondancx (weg) den suppliant de welcke h(weg)
DSC0267
en zal (weg) eon(weg)n hadde om zijn mes(weg) ofte (weg)rt van den bisscopdom
van Uutrecht gherestitueert zoude hebben gheweest. dWelcke commen ter kennesse
van den suppliant es ter conservatie van zijnen rechte ende possessie, omme
daerinne ende ter deserviture van der voors. zijne cure te voorsiene van eenen
goeden eerlicken priestere, nut ende ydoine, den parochianen terstont ghezonden
naer Axele. Ende zalt devoir ghedaen, als dat een her Joos Clayssone priestere,
daertoe nut, van goeder leeringhe, eerbaren levene ende conversatie, ooc bedient
hebbende de cure van Saeftinghe ende andere zonder reproche tlast gheanveert
heeft de voors. cure te bedienen. Ende alzo denzelve her Joos daertoe
ghedeputeert wierdt ende in meeninghe was de voors. cure te bedienen ende te
dien fijne begheert hadde curam ammarum, zo hebben die provisoirs ende deken van
den vier ambachten, hebbende tofficie van dien in pachte, zonder eenighe
litigittime cause gherefuseert den zelven her Joos tontfa[e]ne. Den suppliant
onghehoort ende onghedeffendeert eenen anderen ghenaempt her Joos Wulfaert
daertoe te committerene, nut noch bequaam der wet noch den ghemeenen
parochiaenen. Onder tdexel zo hij nu mainteneren van dat de suppliant voor
Magdalene laetstleden in ghebreke gheweest zoude hebben te betalene non
residentianen. Hoewel men hemlieden van des suppliants weghe binnen behoorlick
bijde ghedeputeert hadde, dezelve non residenten te betalene ende ooc daernaer
te meer stonden. Ende dat argher es houden in als costen vaichten? van den
voors. cure s(weg)r [al]leenlick danof den suppliant n(weg) zijne jaerlicxsch
arrendat (weg)
DSC0268
Ic Ysabeau van Ghistele kenne sculdig zijnde Machus Auctagan…et coopman van
zijde laken, wonende te Ghent, de somme van 12 £ 8 sc. 6 den. gr. Ende dat ter
cause van zijde laken die hij mij ghelevert heeft, totter somme alsvooren. Welke
somme ic beloove hem of den bringher van deser, wel en duechdelic te betaelene
b..nen paesschen naest commende 1526. In kennesse mijne hanteekene hieronder
ghestelt den 24e van weedemaent 1525.
Ysabeau van Ghistele
Ic Ysabeau van Ghistele kenne ontfaen hebbende van Nicolas Pesquier mijn
ontfanghere, de somme van 44 £ 12 sc. gr. den 15e dag van novembre 1525. Welke
somme van 44 £ 12 sc. gr. hem handt paiment doen sal in zijne rekeninghe. In
kennesse mijne hantekene hieran ghestelt den 15e als boven.
Ysabeau van Gistele
Ic Ysabeau van Ghistele kenne ontfaen hebbende van mijnen ontfanghere van
den Oosthove in wermeke, Nicolaes Pesquier de somme van 40 ponden groten den 20e
van april 1525. Welke somme van 40 £ gr. hem handt paiement doen sal int m….lte
van zijne rekeninghe. In kennesse mijner hantekene hieran ghestelt den dach als
booven.
Ysabeau van Ghistele
Ic Ysabeau van Ghistele kenne ontfaen hebbende van Nicolaes mijn
ontfanghere, de somme van 24 £ gr. den 12e dach van weedemaent 1526. Van welke
somme van 24 £ gr. hem handt paiement doen sal in zijne rekeninghe. In kennesse
mijne hantekene hieran ghestelt den dag alsboven.
Ysabeau van Ghistele
DSC09269
Ic Cornelis van der Berghe kenne ende lyde ontfaen hebbende van mer vrauwe van
Huele bij den handt van Nicolaes Pesquier hueren ontfanghere, de somme van tien
ponden groten. Ter causen van ghelijcke somme van 10 £ gr. ervelicke rente, die
zou jaerlijcx schuldich es doirs van wijlen vrouwe van den Vichte zaleghe
memorie. Ende desen voornoemde somme kenne ic ontfaen hebbende ter goeder
rekeninghe. In kennisse van dese quictancie ghescreven ende gheteekent met
mijnder handt, desen 29e dach van maerte 1526
Int haelf vastene maendt.
D XXV p…
Cr le Berche …….
(weg) [L]ysebette Plasch kenne ontfaen hebbende van heedele ende werde
vrauwe mevrauwe van Huelle, vrauwe van Axele 10 sc. gr., dye vyellen ende
verscenen te kerssavent 1526. Lijfrente te mijne lijve ala… leve. Ende kenne
mij daer af wel ende duegdelijcken betaelt van dessen paeymente ende voorleden
paeymente, so hebben als boven hieronder met mijnder hant ghetekent den 26e dach
in maerte anno 1526
Lysebette Plasch
DSC09270
Den 28e marty anno veertich (weg) Lucas de Cruudenaere mijn twee th[ienden]
ligghende in Nieuwennotene en dander gheheten Piercxpolder oft Huughevels. Die
hij hier voortijts gehouden he(weg) omme de somme van (weg) £ 10 sc. gr. Ende
nu geven jaerlix de somme van 10 £ 10 sc. gr. ende twee gevul[de] sacken
tereuwen. Waeraf den eersten (weg) darop wesen zal int jaer 1541 eerstcommende.
Waeraf deerste betalinghe (weg) zal te halfvastene ende de tereuwe te
Kerstmesse. Dewelcke hij leveren moet (weg) der stede van Ghendt te mijnen
huuse. Ende (weg) werdt ghehouden de voors. Lucas oft (weg) hebbende altoos
goeden souffissanten zekere (weg) stellene alst hij tvan mij oft van mijnen
(weg) versocht werdt. Wel verstaende (weg) bij processe oft anderssins const
(weg) aen de cortte tiende in Nuwennoten voors. D(weg) houde te mijnen
prouffijte beeden hanteeken hier onder ghestelt ende jaere alsboven.
L. Cruudeneere
DSC09271
(1e regel weg) Oosthove in Wer(weg) co(weg) erfachtich scauteet der stede van
Axele ende van Axelerambacht, der stede van Hulst ende Hulsterambacht Jacop van
der Moere van Ledeghem, van Wevelghem etc. Erfachtich colateur ende patroon der
parochiekercke van St Pieters ghefundeert binnen de voors. stede van Axele, doen
te wetene eenen zeghelicke dat de parochiepape, kerckmeesters ende
helichgheestmeesters van de parochiekercke van St. Pieters der voors. stede van
Axele ons vertocht ende kennis ghegheven hebben dat de selve kercke ende
helichegheest aldaer hebben sekere partien van ghoedinghen ligghende ontrent de
zeecant binnen vier ambachten, ter grote serviteit van der dicaigen ende perick
van inundatie. Danof de pachters ende occupateurs van dien hemlieden
vernoorderen elcanderen huerlieder bedrijf te verhuerene ofte over te latene.
Ende anderssins tselve zeer straffelicken occuperende zonder huerlieder pachten
te willen verhoghen. Daer uut ghescepen waren grote processen ende questien te
rijsene, soe dat de selve kercke ende helighengheest aldaer danof huer lettren
van den dicaigen ende andere oncosten jaerlicx profiteerden. dWelcke indien zij
dat te vercopen mochten elcken zijn gherief ofte den meesten daeromme biedene,
zij onghelijc ende veel meer ja bij naer deene heeft meer van jaerlicksche
incommen profiteren ende lievere zouden. De penninghen doen der selver
vercopynghe employeren int coopen van losrenten den penninc 16e. Begheeren
daeromme bij ons als patroon ende colateur van der selve kercke thebbene
consente omme de vercopynghe van den voors. landen gheleghen int voors. quartier
van de vier ambachten subiect der z…e de moghen vercopen. Ende de penninghen
danaf commende temployeren in renten alsboven ende ooc te moghen laten lossen
zekere cleene partien van rentkins ofte cheynsen de voors. kercke ende den
helighengheest respectivelic compterende op diverschen partien van huysen,
hofsteden ende gronden van erfven, zowel binnen der voors. stede van Axele als
daer buten voor den penninghen twintich of daer ontrent. Omme de penninghen
danof commen temployeren todt meerderen profite ende jaerlicxschen incommen van
den voors. kercke en helichgheest bij notabel sommen. Ende bovendien dat wij
willen advoeren ende ratifficeren al sulcke alienatie ende vercoopynghe van
thien ghemeten tachtentich roeden landts ofte daer ontrent, als de dischours van
den voors. helichgheest der kercke voors. ghedaen hebben an eenen Jan van der
Eecke, gheleghen in St. Pauluspolder in Hulsterambacht. Voor eene rente van 2 £
10 sc. gr. tsjaers den penninc 16e. De welck voren maer in pachte en stonden ten
prijse van d(weg) grooten tjaers, de ghescoten ende lasten van dicaigen op de
(weg) dertich scellinghen grooten tsjaers payment. Doende tzo(weg) hier op al
voren ghehadt hebben tadvys (weg) notable van den voors. stede van Axe[le] (weg)
DSC09272 L
(weg) voors. (weg) ende van den helighen ghe[eest] (weg) al aermen ende
miserable personen te betalene ende ghes…ccon..ert ende in hueren noot
onderhouden. Te moghen wesen gheconsenteert ende gheaccordeert, tconsenteren
ende accorderen bij desen de voornoemde kerckmeesters en helichgheestmeesters
van de voors. kercke van St. Pieters binnen der voors. stede van Axele te moghen
vercoopen ende alienerene zulcke partien van gronden van erfven als deselve
kercke en helichgheest respectivelick toebehoort. Gheleghen binnen de voors.
vier ambachten serviert der dicaige eenen persoon ofte meer an alderen meesten
profijte. Behaudens deselve vercopynghe ghedaen te werden met drie sondaechsche
geboden bij den be..nden van der Kersste ofte metten cloppe of slaghe den
meersten danof biedende solvent wesende, de naeste zijnde. Ende ook dat zij
sullen vermoghen te laten lossene de cleene rentkens ofte cheynsen todt acht
grooten tsjaers. Ende daeronder, maer niet daerboven. Het zij dat die beset zijn
op huysen en gronden van erfven binnen der voors. stede van Axel ofte daer buten
ten advenante van den penninghen viventwintich ofte dertich en niet daer
beneden. Advoeren ende accorderen ook bij desen dalienatien ende vercopynghe van
den voors. 10 gemeten ende 80 roeden lans ghedaen todt profijt van den
voornoemde Jan van der Eecke ghelegen in St. Pauluspoldere voorseyt. Ende omme
de saken voors. te betalene, te sorterene, hebben zo verre alst in ons es, den
voors. kerckmeesters en helichgheestemeesters respectivelic gheconsenteert. Ende
bij desen consenteren den copere ofte copers van den voors. partij van ghronden
ten erfven te doene metten solempniteyten daertoe behorende. Ende gerequireert
naer de costume slans. Behaudelic ende met conditie dat de voors. kerckmeesters
ende helichgheestmeesters etc. int zijne ende respectivelic ghehauden werden
terstont deselve penninghen temployeren int coop van losrenten de penningen 16e.
Ende dien doen versekeren en besetten op goet souffissant dobbel beset ofte
beteren gront van erfven wesende en gheen leen gheleghen op drie milen nu int
ronde der stede van Ghent niet subiect de dicaige schot ofte lot. Ende datte ten
goede notable sommen van renten als van drie vieren of vijf ponden grooten
tsjaers ofte meerdere ende niet minder. Ende emmers alzo groot teenemale als
mede in de penninghen da(weg) toe sal commen furnieren ende bijeen brynghen
ne(weg) selve constitutie. Ende besette van den selven renten bet(weg) der
bewaernesse van de voors. kercke. Ende le(weg)haudens ten als ende van alleen te
doen (weg)
DSC09272 R
(weg) ende zoo (weg) tbegheert. Ende bij desen aen den eerwaerdighe heeren ende
vaderen in gode, mijne heere den bisscop van Utrecht, dese nieuwe lettren van
consent te willen corroboreren ende ratiffiseren. Ende hemlieden daertoe ooc te
willen verleenene zijne lettren van corroboratie ende rattificatien daertoe
dienende in behoorlicke oorconden. In kennesse der waerheden hebbe ic dese mijne
jeghenwoordige lettren van consent ghedaen zeghelen met mijnder zeghele hieranne
ontfanghen. Ende met mijnder hant ondertekent ghegheven den 7e van wedemaent int
jaer ons heeren duizent vijf hondert en vierenvichtich. Ende ondergheteeckent
Woulter van der Gracht. Ende ghezeghelt met eenen rooden zeghele in dubbelen
staerte van perchemynte
Collacie es ghedaen jeghens zijn original. Ende accordeert mij toorconde
A. Brauwers …… …….
(foto's DSC09273 en -74 ontbreken)
DSC09275L
binnen den leevene van mijnen voors. man ic onghouden was verclaers bij eede te
doene met min indien zoe mij dies niet verdraghen en wilde zoude doen, dat den
juge redelic dochte. Daermede hier gheen voordeel commen en zoude. Mids al
welcken mijn voors. sustere wel behoorde hier te verdraghene van huere voors.
versoucke. Met meer redenen an beede zijden bij elc van ons beeden daertoe
gheseit. Zo est dat wij met goeder deliberacie van rede van ter scuwene costen,
moyten ende processe, pays ende cimme an elcanderen tonderhoudene. Overmerckende
dat onse voors. vadere ende vele andere die danof souden weten te sprekene,
overleden zijn deser weerelt. Ende bij tusschensprekene van goede notable
personen onse vrienden zijn van die gheappointiert in der mannieren hier naer
volghende ende verclaert. Te wetene dat ic Margriete voornoemde mijnder oudste
sustre quite ghescolden hebbe de naervolghende partien die soe mij sculdich was.
Eerst vierentwintich ponden grooten vlaemsscher munte over mijn deel van den
coope van den huuse tAxele. Noch vier ponden grooten voor mijn deel van den
woestine int Paradijs. Item twee pont vichthien scellinghen grooten, die
mevrouwe voors. mij sculdich was toe te gheven op den caevele van den erfven.
Item achthien pont twaelf scellinghen grooten, die zoe mij sculdich was toe te
ghevene op tpartaige van den muelen. Item de helft van vier pont vichtien
scellinghen 3 den. gr. die ic bij den partaige van den cavele ghepasseert voor
scepenen van Ghedelle? in Ghent, meer belast bem dan mijn voors. sustere. Item
drie pont negenthien scellinghen zes penninghen grooten, die mijn voors. sustre
mij sculdich was boven alle bewijsen van tslod van haerrer rekeninghen in daten
van den 29e daghe van marte 1521 voor paesschen. Item vichtien pont derthien
scellinghen drie penninghen grooten 9 den., die de voornoemde mijn sustere mij
sculdich was ter causen van tverdeel van twee gouden kethenen. Daerof mijn
voornoemde sustere hadde de meeste ende ic de minste. Item noch hebbic quite
ghescolden al dat mijn voornoemde sustre heeft sichtent mijns heeren overlijdene
van mijn derde van den leenen haer consenterende. De pachte van tselve mijn
derde deel gheheel tontfane tot ende metten loue 1521
DSC09275R
Incluis boven al welcken partien ic haer toe gheleyt hebbe al mijn deel over
recht dat ic hebbe in de huusen ende erve te Vre…ne daer wijlen me vrauwe van
vandenOute uuter verstarf. Van al welcken partien ic der selver mijnder sustere
quitscelle ende kenne an tvoornoemde huusen ende erfven met zijne toebehoorten
gheen regt hebbende. Ic Ysabeau van Ghistele scelde quite met tghuent dies
voors. es al recht ende acten die ic hadde ende pretendeerde an den (weg)
coopscat. Belovende elc onser over onse hoirs ende naercommers dit appointement
wel ende duechdelic tonderhoudene. In verconscepe van welcken zo zijn van desen
ghemeerct twee voorwaerden van eenen inhoudene ende die wij gheteekent hebben
elc onser met haerer handt den 27e dach van april 1522 naer paesschen. Ende te
meerder versekerthede ende approbatie van desen, zo hebben wij ghebeden Jan van
der Kethulle ende meestere Joos Triest. Te wiens presentie tselve contract
ghemaect was, dat zij tselve zouden willen teekenen
Margriet van Ghistelle
Ysabeau van Ghistele
DSC09276
(a)
Ic Margriet van Ghistelle kenne dat ic ontfanghen hebbe van mijnder suster de
brieven van Huelen ende van dan 2 handen te werde ende te see.s. Ende van den
renten of de huusreghten van .. Mechelen die men als dan den vierden dach van
mey anno 1522 bevynden …oest. Ende eenders brieven van den tal in kennesse
mijns antekens. Ghestelt den sestienden mey int selve jaer.
Margriet van Ghistelle
(b)
1518 ende 19
Ic Vergelis van der Juecht kenne ontfaen te hebbene in den naeme van meestre
Janne Beysier
canonic van de Ste Rombouts te Mechelen, drye percelen roch van Cornelis Goeyers
pachtere van mijne heere van Ghestele. Ende dat van den termijne van kersmisse
anno neghenthiene lestleden. More Gallicano [op Gallische wijze?]. Van welcke
termijne ende vuerleden termijnen schelle quite in den naem als boven den voors.
Cornelys. Ende mijnen heere van Ghestele in kennessen van desen ghetekent met
mijnder hant den 29e july anno 20
Vergilis van der Juecht
(c)
Bij den apostille ter rekeninghe van (weg) Mechelen, zo es mer joncvrouwe (weg)
bleven mevrauwe boven al betalinghe ten bewijs. Zo blijct bij den voornoemde
apostille de somme van 7 £ 14 sc. 2 den. gr. Bovendien zo heeft me vrauwe
betaelt Jan Roucel nu ten halfvastene, de somme van 4 £ gr. dWelcke me
joncvrouwe heeft thaer laste, zot blijct bij den partaige van den commers Aldus
hier de voornoemde 4 £ gr. Noch heeft me vrauwe betaelt Lysbette Plasch over
tjaer 21: 20 sc. gr. ter cause van haer lijfrente. Dies hier met dies dat allen
de lijfrente hemlieden betalen half ende half, de 10 sc. gr.
Noch heeft mevrouwe goederen een jaerscarre van den Beempte te Zempse die haer toe behoort. De welcke de pachte van mejoncvrouwe beseten heeft. En daer vooren ghe…kt ende ofghesleghen 20 sc. gr. Dus hier de voornoemde 20 sc. gr.
En dat al bedraecht dat mejoncvrouwe mervrouwe noch sculdic blijft en al bij protestacien 8 £ 4 sc. 2 den. gr.
DSC09277
Edele ende weerde heere, wij ghebieden over in alder reverentien tuwaerts edele
ende weerde heere, alzoe meester Hermes van Kockeville jeghenwoordich deken van
den dryen (weg), pastoor van den collegiale kercke van St. Pieters binnen der
stede van Axele over vercoocht. K(weg) heeft dat hij ghepermiteert ende
overcommen heeft met meestere Franchoys de Rycke verus pastor de(weg), dat de
voornoemde meester Hermes in recognicie van zekeren benificien bij hem den
voors. mejo[ncvrouwe] hebbe zoude de resignatie van den cure van Axele op
tgoedyncken ende consente van den (weg) collacie competeert. Heeft an ons midts
dien verzocht ende begheert danof mijn h(weg), anwelcken wij jeghenwoordich an u
scrijven ende midts desen advoeren als dat de vr(weg) es der ghemeente
souffissant, ydoene ende capable ver…ne tvoors. pastoorscip, als (weg) eerbaer
van levene ende conversatie, hem eerlicken in de kercke ende ten d…nen (weg)
permitatie te consenterene ende tselve doende, zulc ons ende allen den ghene
(weg) lief ende vrientscepe, metgaders proffijt der zielen doen. tWelcke wij
i(weg) macht es, dat kenne god die u edele ende weerde heere spare. Zo ghesonden
lauwe 1554 naer stijl van Utrecht.
De al uwe goe(weg) ende scepenen van (weg)
A. Brau (weg)
DSC09278
Alzo bij der aflivicheyt van zuster Jehanne meesterigghe ende hueverste van den
hospitale ghefondeert binnen Axele, die deser weerelt overleeden 21e in octobre
1552, den staet ende officie van dien vachierende was ende ghevallen in handen
van edelen heere joncheer Wauter heere van den Gracht Huele, Axele, Moorsele,
Ledeghem, Oosthove in Weevelichem. Als patroon ende colateur van dien. Omme
daerof te disponeerne waer ende wient hem beliefde. So eyst dat op den 28e dach
der voornoemde maent van septembre 1551 meester Bauwen Struvinc ende Coolaert de
Schietere schoutheete van Axele voornoemt, bij laste ende commissie van mijnen
voornoemde heere, als meesterigghe van den zelven hospitale ghestelt ende
ghecommitteert es. Ende datte bij provisien ende tot onderstont dat mijn
voornoemde heere hem int langhe ende te vullen gheinformeert zal hebben op huere
ydoniteyte ende souffissante. Ende als dan daerof teen gadere te disponeerne
tzijnder belieften suster Jehanne Viveraerts religieuse binnen den zelven
hospitale. Die tlast bij consente van hueren andren twee zusteren gheaccepteert
heeft. Ende dien volghende es huer last ghegeven de goedinghen ende incommen van
den voornoemde godshuuse te ontfanghene. Ende alle zaken den zelven angaende te
prepareren tot goede duechdelicke rekeninghe daerof voor mijne voornoemde heere
te doene tzijnder ghelieften ende dien volghende. Ende omme alle zaken den
voornoemde hospitale angaende, wel ende ghetrauwelic te doene ende te ontfaene,
logierne herberghene ende spisene de miserable ende armelieden daer comende, zo
huerlieder fondatie innehout. Ende daertoe zij gheinstitueert zijn, zo heeft de
voornoemde zuster Jehanne daerof ghedaen den behoorlicken eedt ende belofte op
huere vrouwe, waerhede ende christendom in handen van den voornoemde Coolaert de
Schietere daertoe gheauctoriseert. Present eersame ende voorsieninghe Cornelis
Reins ende Lucas de Lantsheere als scepenen der voors. stede van Axele.
Oorconden daerover gheroupen ende ghebeden. Ende toorconden bij hemlieden metten
voornoemde meester Bauwen Struvinc ende Coolaert de Schietere. Dese onderteekent
omme ghelevert te werdene in mijne voornoemde heeren handen. Desen 8e in
novembre 1551.
Bauwen Struvynck
de Schietere …..
Cornelis Reyns …… …….
DSC09279
….ouchten van de capelrie van Ste Joos in de kercke van Sint Martens in
Beoostenblie
in Axelambacht.
Ten eersten twee ghemet ende 25 roeden lants gheleghen in de parochie van
Boostenblie, ter plecke daer ment tnoemt op tZoopit. Zuut t sGravenstrate
Item noch dry ghemet ende 42 roeden lants gheleghen ooc in Beoostenblie neven
tselde. Noort France van Verre
Dit heeft in pachte Gherolf Zack
Item noch 800 lants, makende twee ghemet ende 11 roeden bijt tvoorgaende.
Commende up de selfde strate
Dit heeft in pachte Jan Mas
Item noch een ghemet een hondert ende 30 roeden, zijnde een duuve bosschelken,
onbedijct ende met wat plantsoenen beplant. Ligghende zuut van den anderen,
nevengaende hofste van Michiel Vesaert
Dit heeft in pachte de weduwe Michiel Vesaert
Item noch 400 roeden mersch, makende een ghemet en 100 roeden. An de westzijde
est gheerft me vrauwe van H(weg), zuyt Jacob de Helere?
Dit heeft in pachte Adriaen Musaert
Item noch een half gemet lants in Beoostenblie. Benoorden Jan van Gheldre
Item noch een half ghemet gheleghen int selfde percheel
Dit heeft in pachte Jan de Voghelaere
Item noch een ghemet lants ooc (weg). Ten westen de kinders van (weg) d(weg)at
(weg) t(weg)
DSC09280
Item noch een ghemet lants dat men heet tDoelken, gheleghen in Oudendyck binnen
der voors. parochie. Commen noort an den Capellepoolder, oost ende west ant lant
van Jan Minnaert
Dit heeft in pachte Pauwels Witte
Item noch een half ghemet lants ooc in Oudendyck. Oost Noël Masereel west de
strate, zuyt tleen van Jan Asscheryck
Dit heeft in pachte Tys Myl.
Item noch een half ghemet lants, ooc gheleghen in Oudendyck. Noort tvoors. half
ghemet, oost de Haghe, west Jacob Pit noort thospitael tAxele.
Item nooch een half ghemet, ooc gheleghen als boven. Commende noort an de dreve
van Willem Witte west Jan Asscherick
Dit heeft in pachte Marten van Ackere
Den helighen gheest in Beoostenblie ghelt jaerlicx telcken kerssavont de capellerie van Ste Joos, de somme van 8 sc. par.
Gepubliceerd met toestemming van de gemeentearchivaris van Terneuzen
De pagina maakt deel uit van geneaknowhow.net